Free cash flow là gì? Vai trò của dòng tiền tự do FCF

Dòng tiền tự do (free cash flow) không còn xa lạ gì đối với các nhà đầu tư trong lĩnh vực tài chính. Dựa theo đó, các doanh nghiệp có thể tính toán làm sao để đưa ra kế hoạch quản lý và kiểm soát hoạt động đầu tư tài chính của doanh nghiệp.

Nếu bạn muốn biết free cash flow là gì? Cũng như ý nghĩa của nó trong đầu tư thì bài viết này sẽ giúp bạn.  

Free cash flow là gì?

Free cash flow (viết tắt là FCF) có nghĩa là dòng tiền tự do - Một thước đo phản ánh hiệu quả hoạt động trong việc sản sinh dòng tiền mặt của một doanh nghiệp. Hay nói một cách dễ hiểu hơn nữa thì dòng tiền tự do dùng để chỉ nguồn tiền mặt do công ty tạo ra từ những hoạt động kinh doanh sản xuất của mình (sau khi trừ đi các chi phí tài sản).

Dòng tiền tự do là thước đo khả năng sinh lời loại trừ các chi phí không bằng tiền trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh. Nó không giống với thu nhập hoặc thu nhập ròng, free cash flow là số tiền còn lại của một công ty sau khi đã trừ đi các loại chi phí.

Vai trò của free cash flow là gì? 

Dòng tiền tự do đóng vai trò là một trong những yếu tố quan trọng trong lĩnh vực tài chính của một công ty. FCF phản ánh số tiền mặt mà doanh nghiệp sở hữu và đây cũng chính là nguồn tài chính trực tiếp được sử dụng cho các kế hoạch, mục tiêu của toàn bộ công ty trong tương lai. 

Dòng tiền tự do phản ánh khả năng tạo ra tiền mặt và là cơ sở cho việc định giá cổ phiếu của doanh nghiệp:

• Trường hợp dòng tiền tự do tốt sẽ cho chúng ta biết hoạt động trơn tru và việc kinh doanh của doanh nghiệp đang phát triển thuận lợi. 

• Nếu dòng tiền tự do không ổn định sẽ phản ánh được các thiếu sót trong hoạt động sản xuất và kinh doanh, gây khó khăn trong quá trình phát triển chung của một doanh nghiệp.

Đây cũng là yếu tố khiến nhiều nhà đầu tư coi trọng các thông tin về dòng tiền tự do hơn nhiều chỉ số tài chính khác.

Dòng tiền tự do còn được sử dụng giúp nhà đầu tư nhìn ra được tiềm năng về vốn của công ty mà mình có ý định đầu tư. Căn cứ vào việc Free cash flow cao hoặc được cải thiện nhưng giá cổ phiếu chưa cao lắm sẽ là miếng mồi ngon mà các nhà đầu tư luôn tìm kiếm.

=> Bởi vì điều này chứng tỏ một điều rằng doanh nghiệp có những tiềm năng chưa được khai thác và khả năng tăng trưởng tốt được kỳ vọng có thể xảy ra trong tương lai.

Thậm chí, nhiều nhà đầu tư có sự tin tưởng cao hơn vào dòng tiền tự do so với các con số thu nhập. Những chuẩn mực trong thực hành kế toán có thể làm thay đổi thu nhập nhưng đối với dòng tiền tự do thì không.

=> Cũng vì điều này, đã không ít nhà đầu tư tin rằng tự do tiền mặt mới cho thấy  khả năng tài chính và một viễn cảnh về khả năng tạo ra lợi nhuận của công ty được nhìn thấy rõ ràng. 

Ở chiều ngược lại, Free cash flow âm cũng không hoàn toàn kết luận rằng công ty đó đang hoạt động kém hiệu quả. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới việc này, ví dụ như việc công ty đó vừa đầu tư một khoản tài chính rất lớn và có hiệu quả của khoản đầu tư nào đó.

=> Điều này khiến dòng tiền tự do âm, nhưng sau đó sẽ đến những năm dòng tiền tự do đảo chiều tăng mạnh mẽ.

Dòng tiền tự do tốt là như thế nào?

Dòng tiền tự do dương

Được coi là tín hiệu tốt. Sau khi trừ đi các chi phí đầu tư vào các tài sản cố định của doanh nghiệp như chi phí thiết bị, thuê mặt bằng, nhà máy,... Số tiền dư còn lại cho phép công ty có thể lập ra kế hoạch đầu tư khác giúp làm tăng lợi nhuận cho các cổ đông.

Dòng tiền tự do âm

Tín hiệu về dòng tiền tự do âm cho thấy khả năng cao doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn vào các kế hoạch đầu tư các dự án mới, khả năng trả lương cho nhân viên, chi trả thuế và các khoản cổ tức trong tương lai cũng báo động. 

Tuy vậy, trong khoảng thời gian 1 năm, cũng không nên vì nhìn thấy dòng tiền tự do âm mà vội kết luận hoạt động của doanh nghiệp này không tốt.

Vì nếu free cash flow âm chưa thể phản ánh chính xác về khả năng doanh nghiệp gặp khó khăn. Vì ta còn phải xem xét khía cạnh rất có thể là doanh nghiệp đang chi cho các chi phí đầu tư quá nhiều và các khoản tài sản cố định càng hiện đại thì trong tương lai rất có thể sẽ mang lại dòng tiền tự do dương mạnh mẽ hơn. 

Để có thể nhìn nhận dòng tiền tự do một cách chuẩn xác rất thì bạn nên xét sự vận hành của chúng trong khoảng thời gian dài, trung bình khoảng 3 - 5 năm.

Công thức tính dòng tiền tự do 

Cách tính trực tiếp

Để tính dòng tiền tự do một cách trực tiếp, bạn sẽ cần phải có thông tin từ báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Xác định những dòng tiền hoạt động và thông tin các khoản chi phí của công ty. Ta có công thức tính free cash flow như sau:

FCF (dòng tiền tự do) = Khấu hao + thu nhập ròng - chi phí vốn - thay đổi trong vốn lưu động

Trong đó:

• Khấu hao được hiểu là các khoản được giảm trừ theo quy định của doanh nghiệp.

• Thu nhập ròng được hiểu là khoản lợi nhuận cuối cùng mà công ty nhận được sau khi trừ đi các loại chi phí và thuế. 

• Chi phí vốn được hiểu là chi phí được tính từ tỉ lệ của những nguồn chi phí khác nhau nhằm phục vụ cho mục đích đầu tư tài sản (với thời gian đầu tư hơn 1 năm).

• Thay đổi trong vốn lưu động được hiểu là sự biến đổi tăng hoặc giảm về số vốn lưu động.

Ví dụ về công thức tính FCF:  

Báo cáo tài chính của doanh nghiệp X có các thông tin sau:

• Chi phí vốn là 200 USD

• Các khoản khấu hao không đáng kể

• Thu nhập ròng là 2000 USD

• Không có thay đổi trong vốn lưu động 

Vậy ta sẽ tính được dòng tiền tự do của doanh nghiệp X = 2000 – 200 = 1800 USD.

Cách tính gián tiếp

Với cách tính gián tiếp, ta có 2 cách tính có thể áp dụng là: 

FCF (dòng tiền tự do) = Các chi phí không dùng tiền + thu nhập ròng + lãi x (1 - thuế suất thuế TNDN) - Chi phí vốn - tăng/giảm vốn lưu động

FCF (dòng tiền tự do) = EBIT x (1 - thuế suất thuế TNDN) + khấu hao - Chi phí vốn - tăng/giảm vốn lưu động 

Những lưu ý cần biết về Free cash flow 

Các chỉ tiêu liên quan

Để tính dòng tiền tự do, có một số yếu tố khác liên quan và tạo ra kết quả cuối cùng trong báo cáo tài chính, bao gồm: Chi phí khấu hao, lợi nhuận ròng, những điều chỉnh về chi phí vốn và vốn lưu động.

Một điểm dễ gây nhầm lẫn của free cash flow đó là nó đo lường chi tiêu ở thời điểm hiện tại. Vì thế khi chi tiêu một khoản tài chính rất lớn cho đầu tư thì thời gian này dòng tiền tự do sẽ giảm, khiến các nhà đầu tư rất dễ đánh giá nhầm rằng doanh nghiệp này đang hoạt động kém hiệu quả.

Tuy vậy, nếu hoạt động đầu tư này tốt và đem tới kết quả thành công thì free cash flow sẽ tăng trưởng một cách mạnh mẽ ở giai đoạn sau đó.

Khoản thu nhập không được tính vào trong dòng tiền tự do

Sẽ có những khoản thu nhập kiếm được từ các hoạt động đầu tư như: Bán các tài sản trang thiết bị thì sẽ không được tính vào trong dòng tiền tự do. Bởi những sự này như vậy chỉ diễn ra tại một thời điểm nhất định, bán hết tại thời điểm đó là thôi chứ không phải là hoạt động thường xuyên của công ty

Kết hợp với các dữ kiện khác nhau cùng với Free cash flow

Chi phí vốn thường có sự thay đổi đáng kể theo năm và khác nhau giữa các ngành công nghiệp, đó là một nhược điểm cần lưu ý của dòng tiền tự do. Chính vì thế mà các doanh nghiệp sẽ cần thường xuyên tính toán và đo lường liên tục dòng tiền tự do qua nhiều thời kỳ để đảm bảo luôn duy trì được tự do tiền mặt ở mức ổn định.

Dòng tiền tự do đi lên hay đi xuống không phải tất cả thông tin mà bạn cần quan tâm, bạn sẽ cần chú ý tới những thông tin khác của doanh nghiệp như: Kết quả hoạt động, kế hoạch kinh doanh trong thời gian tới. 

F88 được biết đến là chuỗi cửa hàng tài chính tiện ích hàng đầu Việt Nam, trong đó có cung cấp sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ. Hoạt động tới nay đã được hơn 10 năm và F88 sở hữu gần 1000 phòng giao dịch trên khắp cả nước phục vụ bạn mọi nơi khi bạn cần. 

F88 trở thành đơn vị cung cấp trọn gói dịch vụ bảo hiểm đa kênh, hợp tác với các công ty bảo hiểm hàng đầu Việt Nam như bảo hiểm bưu điện PTI, Bảo hiểm Bảo Việt để cung cấp đa dạng các loại bảo hiểm tới khách hàng. Đáp ứng tất cả các nhu cầu bảo hiểm của mọi người với mọi tầng lớp. 

Tất cả người dùng tham gia bảo hiểm cùng F88 Bảo hiểm đều được tiếp cận sản phẩm với chi phí, quyền lợi tối ưu và cá nhân hóa theo từng nhu cầu, được hỗ trợ trọn đời khi có bất kỳ sự kiện, rủi ro nào xảy ra. 

Hiện tại, F88 đang cung cấp một số sản phẩm bảo hiểm sau:

• Bảo hiểm xe máy, ô tô

• Bảo hiểm trợ cấp nằm viện

• Bảo hiểm tai nạn cá nhân

• Bảo hiểm sức khỏe

Dù bạn mua cho bản thân, gia đình hay nhân viên, F88 cam kết cung cấp giải pháp bảo vệ phù hợp nhất theo nhu cầu và ngân sách của mỗi khách hàng. Xem thêm thông tin từng loại bảo hiểm tại website F88: https://f88.vn/bao-hiem

Nội dung bài viết trên là tất cả thông tin về Dòng tiền tự do (free cash flow). Khi đầu tư chứng khoán, chúng ta cần kết hợp các yếu tố khác để giúp việc nhận định đầu tư cổ phiếu được tốt nhất.