Chắc hẳn những ai tham gia vào thị trường đầu tư đều sẽ biết tới khái niệm “cắt lỗ" . Dù không mong muốn, nhưng hiếm ai đầu tư mà chưa từng thua lỗ. Chính vì vậy mà việc cắt lỗ là không thể tránh khỏi và chúng ta cần coi đây là kỹ năng giúp giảm thiểu những rủi ro về vốn. Cắt lỗ là gì? Nhận biết dấu hiệu nên cắt lỗ trong bài viết này. 

Cắt lỗ trong đầu tư là gì? 

Khi đầu tư ta sẽ phải xác định thời điểm mua và mục tiêu lợi nhuận thu về. Thì việc xác định ngưỡng cắt lỗ khi khoản đầu tư có dấu hiệu sai lệch với mục tiêu ban đầu, mã cổ phiếu giảm và chúng ta cần xác định điểm cắt lỗ để tránh thiệt hại càng nhiều. 

Dấu hiệu nên cắt lỗ là khi thị trường biến động mạnh, mã cổ phiếu giảm sâu

Cắt lỗ (tên tiếng anh là Cutloss) là việc bạn chủ động bán cổ phiếu trong trường hợp có biến động xuống giá mạnh, việc cắt lỗ nhằm tránh trường hợp ngày càng thua lỗ nặng hơn, nhất là đối với những người đã sử dụng margin quá nhiều. Lúc này, bạn sẽ chấp nhận một khoản vốn bị giảm đi khi diễn biến thị trường ảnh hưởng tới giá cổ phiếu không như dự tính ban đầu.

Tóm lại, hiểu một cách đơn giản, cắt lỗ trong đầu tư chứng khoán là hình thức chúng ta bán cổ phiếu đang bị rớt giá so với kế hoạch ban đầu. Việc này nhằm tối ưu hóa nguồn vốn và giảm thiểu rủi ro giảm vốn ngày càng nặng nề. 

Khi nhà đầu tư cập nhật tin tức về doanh nghiệp hoặc thị trường có xu hướng giảm thì họ sẽ bán cổ phiếu ở mức giá cao hơn giá tại thời điểm đó. Đồng nghĩa việc bán đi cổ phiếu thì nhà đầu tư phải chịu một mức rủi ro nhất định. Mức đó có thể là giảm 5% đến 10%.

Nếu bạn không hành động kịp thời bán để cắt lỗ thì trong trường hợp xấu hơn, vốn của bạn thậm chí còn bị âm. Đầu tư mục tiêu kiếm lợi nhuận thì ai cũng muốn, nhưng quan trọng hơn cả là bạn giữ được tiền của mình. Khi bạn còn vốn, bạn có thể nắm bắt cơ hội tìm kiếm mã cổ phiếu tiềm năng khác để lấy lại số tiền bị thất thoát vì lỗ. Nhưng nếu bạn cố chấp “ôm" mã cổ phiếu đang bị giảm điểm nhiều thì bạn sẽ mất đi cơ hội hồi vốn. Chính vì điều này, việc cắt lỗ rất cần thiết mà bất kỳ ai khi tham gia vào thị trường đầu tư cũng nên biết, nó là một kiến thức mà bạn cần “nằm lòng". 

Tất nhiên, không phải cứ lúc nào mã chứng khoán đỏ là chúng ta cũng cắt, một nhà đầu tư giỏi sẽ cần phải biết thực hiện cắt lỗ đúng thời điểm, đúng nguyên tắc thì mới đạt được hiệu quả tốt nhất. Bạn cần tích lũy kiến thức và xây dựng nền tảng kinh nghiệm nhất định. Đồng thời, giữ vững tâm lý và có tư duy nhạy bén để nắm bắt thị trường.

Khi nào nên cắt lỗ?

Theo nhà đầu tư chứng khoán Mỹ nổi tiếng Philip Arthur Fisher thì thời điểm cắt lỗ tốt nhất là khi nhà đầu tư nhận thấy được thị trường chứng khoán đang có nhiều biến động, khiến cho cả những cổ phiếu tốt cũng giảm mạnh. Hoặc là khi nhận định ban đầu về doanh nghiệp là sai, doanh nghiệp có dấu hiệu kinh doanh sụt giảm và không giữ được phong độ. Hoặc khi nhà đầu tư tính toán và tìm thấy một mã cổ phiếu khác có tiềm năng tăng trưởng tốt hơn.

Nếu giá cổ phiếu giảm, quyết định cắt lỗ sẽ tùy thuộc vào mức độ chấp nhận rủi ro của bạn và cũng tùy tình hình biến động của mã cổ phiếu đó. Vì vậy, việc xác định cắt lỗ khi mã cổ phiếu đó đang giảm bao nhiêu phần trăm là điều bạn nên đặt ra từ trước cho bản thân. Thông thường, nhiều nhà đầu tư sẽ chọn bán mã cổ phiếu đó nếu nó giảm 7% - 8% so với giá khi mua vào.

Ví dụ: Bạn mua mã cổ phiếu A ở mức giá 54.000 đồng/cổ phiếu, nếu cổ phiếu A giảm còn 50.000 đồng/cổ phiếu, bạn nên cân nhắc cắt lỗ tại thời điểm này.

Có nên cắt lỗ chứng khoán?

Thị trường chứng khoán là nơi mở cửa cho tất cả mọi người có thể tìm kiếm cơ hội tài chính, đạt được lợi nhuận từ chính đồng vốn mà mình bỏ ra. Tuy vậy, nếu bạn tham gia với tâm lý là một trò chơi may rủi, ăn thì thắng mà lỗ thì thua, khả năng cao là bạn sẽ thua lỗ nhiều hơn thắng và buộc phải rời bỏ thị trường. Nếu bạn biết cách cắt lỗ, ít nhất bạn vẫn còn vốn để tiến tới những cơ hội đầu tư mới nhằm kiếm lại vốn đã mất và gia tăng lợi nhuận.

Những nguyên nhân cần phải cắt lỗ

Tài khoản đầu tư giảm dần

Ví dụ: Bạn dành ra 1 triệu để mua 100 cổ phiếu X với giá 10.000 đồng, 1 tháng sau giá cổ phiếu X giảm xuống còn 7.000 đồng và vẫn đang có xu hướng giảm sau nhiều phiên giao dịch. Lúc này, bạn có một quyết định rằng sẽ bán 100 cổ phiếu A để thu hồi vốn, vốn lúc này của bạn còn 700.000 đồng. Vốn đã giảm 300.000 đồng, nhưng bạn đã ngăn chặn được khả năng vốn tiếp tục giảm trong thời gian tới, thậm chí tránh được tình trạng âm vốn.  Tránh được lỗ theo tỷ lệ thuận với giá cổ phiếu.

Cắt lỗ đúng lúc tránh tình trạng tài sản sụt giảm tới giá trị âm

Cơ cấu lại danh mục đầu tư và tài sản

Ví dụ bạn mua 10 cổ phiếu trong đó có 5 mã cổ phiếu đang có lãi và 5 mã cổ phiếu đang bị lỗ. Mỗi mã có lãi trung bình 5%, nhưng 5 mã lỗ đang chiếm trung bình 15%. Cộng danh mục đầu tư các mã lại bạn đang bị -10% vốn. Đồng nghĩa với việc bạn bị lỗ 10%. Đây là dấu hiệu bạn nên cắt lỗ bằng việc bán những mã cổ phiếu đang bị lỗ và tìm kiếm mã cổ phiếu mới để đầu tư. 

Vượt ngưỡng cắt lỗ

Tùy theo chiến lược của mỗi nhà đầu tư mà họ sẽ chọn chấp nhận mức độ thua lỗ ở mức -5% hay -10% hoặc cao hơn. Có nhiều nhà đầu tư vẫn sẽ tiếp tục giữ mã cổ phiếu dù danh mục đầu tư đã chạm ngưỡng -10%. Nếu vượt qua ngưỡng này họ sẽ quyết định bán đi để cắt lỗ. Không ít trường hợp đối với những cổ phiếu bền vững sẽ có khả năng phục hồi theo thời gian. 

Theo ý kiến của nhiều chuyên gia, một mã cổ phiếu đã  lost 10% giá trị thì nó sẽ cần phải tăng trên 11% thì mới có thể hòa vốn. Trong khi đó 1 mã cổ phiếu mất tới 50% giá trị nó phải tăng tới 100% mới trở lại giá trị ban đầu. Trên thị trường để kiếm được một mã tăng 100% là cực kỳ hiếm. Thay vì cứ mong chờ mãi vào một cổ phiếu, bạn nên bán ra để cắt lỗ và tìm kiếm cơ hội mới tiềm năng hơn.

Lựa chọn cổ phiếu đầu tư không đúng

Nếu bạn chọn mua những loại cổ phiếu thuộc các doanh nghiệp uy tín, có kết quản kinh doanh ổn, minh bạch, đồng nghĩa với việc bạn đang mua “bảo hiểm” cho chính tài sản của bản thân. Theo Warren Buffett nguyên tắc đầu tư cần phải thuộc lòng đó là không bao giờ để tiền mất. Nếu bạn mua cổ phiếu của  công ty tốt, giá cả phù hợp với tính toán thì bạn hoàn toàn có thể nắm giữ suốt  gian dài mà không phải cắt lỗ.

Các cách cắt lỗ trong đầu tư

Nhiều khi do biến động thị trường không thể kiểm soát, hoặc do những nhận định ban đầu về doanh nghiệp mà bạn đầu tư cổ phiếu sai lầm. Đã dẫn tới việc mua phải cổ phiếu có xu hướng đi xuống. Hoặc có thể bạn muốn tìm kiếm cơ hội đầu tư khác, nên cần bán một số cổ phiếu đang sở hữu và chấp nhận lỗ ở một mức độ hợp lý. Vậy làm thế nào để có thể cắt lỗ một cách tốt nhất? 

Trên thực tế, không có một quy tắc cụ thể nào quy định mức cắt lỗ phù hợp cho mọi nhà đầu tư. Vì mỗi người đều sẽ có khẩu vị rủi ro khác nhau. Do đó, bạn cần xây dựng riêng cho mình những quy tắc cắt lỗ phù hợp với bản thân.

Cắt lỗ theo phần trăm %

Đây là cách cắt lỗ trong đầu tư chứng khoán mà mọi người hay sử dụng. Bạn có thể đặt ra một tỷ lệ phần trăm cắt lỗ nhất định tùy vào khả năng chịu đựng rủi ro của mình, cũng như của từng loại cổ phiếu. Trong phương pháp Canslim, lời khuyên của William O’Neil có đề cập đến kiến thức về cắt lỗ: “Luôn giới hạn mức thua lỗ tối đa 7 – 8% so với giá mua vào và không có ngoại lệ”. 

Thông thường, nhiều người sẽ đặt mức phần trăm cắt lỗ vào khoảng từ 5 – 10%. Mặc dù mức chịu lỗ này sẽ được cho là không cao nhưng cũng không nên xem nhẹ. Vì nếu trong quá trình đầu tư phải cắt lỗ quá nhiều thì bạn cần phải xem lại phương pháp đầu tư mà mình đang áp dụng. Ưu điểm của cách này là giúp bạn dễ dàng tính toán mức lỗ và linh hoạt bán cổ phiếu đi để cắt lỗ. 

5 - 10% là khoảng giới hạn cắt lỗ mà nhiều người áp dụng

Cắt lỗ theo phân tích kỹ thuật

Phương pháp này đòi hỏi bạn phải có kỹ năng về phân tích kỹ thuật để có thể xác định được các điểm hỗ trợ trọng yếu. Các vùng hỗ trợ trọng yếu thường gặp có thể thấy là các vùng đỉnh/đáy trong quá khứ, các đường trung bình động, mốc Fibonaci, trendline,….. Theo dõi nhận định thị trường chứng khoán hàng ngày.

Ở phương pháp này, nếu giá thấp hơn (thủng giá) mức giá ở vùng hỗ trợ, thì xu hướng biến động của cổ phiếu đã thay đổi và cần nhanh chóng đóng vị thế hiện có. Giá cắt lỗ có thể là giá nằm dưới các vùng giá hỗ trợ của cổ phiếu.

Tùy vào từng trường hợp mà bạn hãy lựa chọn phương pháp cắt lỗ khác nhau. Thông thường, việc kết hợp cả 2 cách cắt lỗ theo % và cắt lỗ theo kỹ thuật thì sẽ đạt hiệu quả cao hơn.

Điều quan trọng nhất  lỗ trong đầu tư chính là việc tuân thủ quy tắc bản thân đã định sẵn từ đầu. Khi các điều kiện đã thỏa thì cần phải thực hiện dứt khoát và nhanh chóng. Chần chừ có thể khiến cho tài sản đầu tư của bạn giảm càng nhiều, dẫn tới âm vốn.

Trên đây là những kiến thức về cắt lỗ mà bạn cần nắm được. Trong trường hợp thiếu vốn hoặc cần vay tiền mặt gấp thì có thể tham khảo đơn vị F88 - Hệ thống cửa hàng tài chính tiện ích hàng đầu Việt Nam, trong đó có dịch vụ cho vay bằng hình thức cầm cố tài sản, giải ngân chỉ trong 15 phút.