Bảo hiểm xã hội là gì? 2 chế độ BHXH tại Việt Nam

Bảo hiểm xã hội (BHXH) đã trở thành một phần quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội tại Việt Nam, không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi cho người lao động mà còn góp phần ổn định xã hội. Theo quy định của pháp luật, BHXH được tổ chức bởi Nhà nước và thực hiện thông qua cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam. Qua bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về bảo hiểm xã hội là gì, các chế độ liên quan, quyền lợi, nghĩa vụ của người tham gia, cũng như những thay đổi mới nhất trong năm 2024.

Bảo hiểm xã hội là gì?

Nhiều người lao động vẫn thắc mắc chưa biết bảo hiểm xã hội là gì, mà tháng nào cũng phải đóng khoản này? Thực tế, bảo hiểm xã hội là một chính sách an sinh xã hội nhằm bảo vệ thu nhập cho người lao động khi họ gặp phải những rủi ro như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động hay hết tuổi lao động. Mục tiêu chính của bảo hiểm xã hội là đảm bảo rằng mọi người dân có thể sống một cách ổn định và không phải lo lắng quá nhiều về những khó khăn tài chính trong thời kỳ khó khăn.

Hệ thống bảo hiểm xã hội tại Việt Nam bao gồm hai hình thức: bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện. Điều này có nghĩa là mọi công dân từ đủ 15 tuổi trở lên đều có khả năng tham gia bảo hiểm xã hội, dù là theo hình thức bắt buộc hay tự nguyện.

Bảo hiểm xã hội không chỉ đơn thuần là một hình thức bảo vệ tài chính cá nhân, mà còn mang lại nhiều lợi ích cho cả cộng đồng. Một trong những vai trò lớn nhất của BHXH là làm giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước trong việc hỗ trợ các đối tượng yếu thế. Khi người lao động có bảo hiểm xã hội, họ sẽ nhận được sự hỗ trợ tài chính từ quỹ BHXH trong những lúc cần thiết, từ đó giúp họ duy trì cuộc sống ổn định.

Ngoài ra, bảo hiểm xã hội còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Khi có được sự an tâm về mặt tài chính, người lao động có xu hướng đầu tư nhiều hơn vào giáo dục, chăm sóc sức khỏe và cải thiện điều kiện sống cho bản thân và gia đình.

Các chế độ bảo hiểm xã hội tại Việt Nam

Có nhiều người vẫn nhầm lẫn rằng chỉ khi đi làm công ty thì mới có bảo hiểm xã hội. Nhưng không phải, đó chỉ là suy đoán của những người chưa hiểu hết bảo hiểm xã hội là gì và bảo hiểm xã hội có những diện nào.

Hiện nay, có hai loại hình bảo hiểm xã hội chính tại Việt Nam: bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện. Mỗi loại hình đều có các chế độ riêng biệt và những quyền lợi đi kèm.

Bảo hiểm xã hội bắt buộc

Bảo hiểm xã hội bắt buộc áp dụng cho những người lao động làm việc theo hợp đồng lao động. Hình thức này không chỉ đảm bảo quyền lợi cho người lao động mà còn buộc người sử dụng lao động đóng góp vào quỹ bảo hiểm xã hội.

Đối tượng tham gia: Tất cả những người lao động đang làm việc theo hợp đồng lao động, từ công nhân đến viên chức nhà nước, đều thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Ngoài ra, một số đối tượng khác có thể tham gia theo quy định của pháp luật.

Việc tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc giúp người lao động có được các quyền lợi thiết thực trong trường hợp xảy ra ốm đau, bệnh nghề nghiệp hoặc tai nạn lao động. Đây chính là một trong những lý do khiến nhiều người lao động chọn tham gia loại hình này.

Mức đóng và quyền lợi: Mức đóng của bảo hiểm xã hội bắt buộc là 32% tổng tiền lương hàng tháng, trong đó người lao động đóng 10,5% và người sử dụng lao động đóng 21,5%. Quyền lợi mà người lao động nhận được bao gồm trợ cấp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, lương hưu khi nghỉ hưu và trợ cấp tử tuất.

Cụ thể, trong trường hợp ốm đau, người lao động có quyền nghỉ việc và nhận trợ cấp theo thời gian điều trị. Đối với thai sản, người lao động được nghỉ thai sản và nhận trợ cấp tương ứng. Những quyền lợi này không chỉ đảm bảo cuộc sống cho người lao động mà còn giúp họ an tâm hơn trong công việc.

Bảo hiểm xã hội tự nguyện

Bảo hiểm xã hội tự nguyện là hình thức bảo hiểm dành cho những người không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Loại hình này tạo cơ hội cho mọi công dân, đặc biệt là những người lao động tự do, có thể tham gia bảo hiểm xã hội.

Đối tượng tham gia: Công dân từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc có quyền tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Điều này có nghĩa là ngay cả những người lao động tự do như tiểu thương, nghệ nhân hay những người làm việc không ổn định cũng có thể tham gia.

Việc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là một quyết định rất quan trọng, bởi nó giúp người tham gia bảo vệ tương lai tài chính của mình và gia đình.

Mức đóng và quyền lợi: Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có quyền lựa chọn mức đóng và phương thức phù hợp với khả năng tài chính của mình. Quyền lợi nhận được khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện bao gồm lương hưu hàng tháng khi hết tuổi lao động và trợ cấp mai táng.

Một điểm thú vị là nhà nước cũng hỗ trợ một phần tiền đóng bảo hiểm xã hội theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng hằng tháng. Điều này khuyến khích người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện nhiều hơn, từ đó xây dựng một mạng lưới an sinh xã hội bền vững.

Quyền lợi và nghĩa vụ của người tham gia bảo hiểm xã hội

Bên cạnh việc hiểu bảo hiểm xã hội là gì, việc nắm rõ quyền lợi và nghĩa vụ của người tham gia bảo hiểm xã hội cũng rất quan trọng. Khi tham gia bảo hiểm xã hội, người lao động không chỉ nhận được quyền lợi mà còn có nghĩa vụ để đảm bảo hoạt động của hệ thống bảo hiểm xã hội diễn ra hiệu quả.

Quyền lợi của người tham gia: Quyền lợi mà người tham gia bảo hiểm xã hội nhận được rất đa dạng. Tùy thuộc vào hình thức tham gia mà người lao động sẽ có những quyền lợi khác nhau.

Chế độ ốm đau, thai sản và tai nạn lao động

Người tham gia bảo hiểm xã hội có quyền được nghỉ việc khi bị ốm đau và nhận trợ cấp theo thời gian điều trị. Đối với phụ nữ mang thai, chế độ thai sản cũng được quy định rõ ràng, giúp họ có thời gian để chăm sóc con cái mà vẫn có nguồn thu nhập ổn định. Trong trường hợp tai nạn lao động, người lao động cũng sẽ được miễn phí khám chữa bệnh, phục hồi chức năng và nhận trợ cấp tương ứng với mức độ tổn thương. 

Chế độ hưu trí và tử tuất

Khi đến tuổi nghỉ hưu, người lao động có quyền nhận lương hưu hàng tháng hoặc trợ cấp bảo hiểm một lần. Đối với những trường hợp tử tuất, người tham gia bảo hiểm xã hội có thể nhận trợ cấp mai táng hoặc trợ cấp tuất hàng tháng cho người thân.

Nghĩa vụ của người tham gia

Ngoài quyền lợi, người tham gia bảo hiểm xã hội cũng có những nghĩa vụ nhất định. Đầu tiên, họ cần thực hiện đầy đủ các thủ tục đăng ký và đóng phí bảo hiểm đúng hạn. Điều này không chỉ đảm bảo quyền lợi cho chính bản thân mà còn duy trì hoạt động bền vững của quỹ bảo hiểm xã hội. Việc đóng phí bảo hiểm đúng hạn là một nghĩa vụ rất quan trọng. Nếu người tham gia không đóng đủ hoặc trễ hạn, họ sẽ mất quyền lợi và không thể nhận trợ cấp khi cần thiết. Điều này đòi hỏi mỗi cá nhân phải có trách nhiệm và ý thức trong việc thực hiện nghĩa vụ của mình. Ngoài việc đóng phí, người tham gia cũng cần thực hiện đầy đủ các thủ tục liên quan để đảm bảo quyền lợi của mình. Điều này bao gồm việc cung cấp đầy đủ giấy tờ cần thiết khi yêu cầu nhận trợ cấp. Việc này tuy có thể gây khó khăn ban đầu nhưng sẽ đảm bảo lợi ích lâu dài cho người tham gia.

F88 có cho vay bằng sổ bảo hiểm xã hội không?

F88 hiện không cung cấp dịch vụ cầm cố sổ bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể vay tiền tại F88 thông qua các hình thức cầm cố khác, như cầm đăng ký (cà vẹt) xe máy, ô tô. Đặc biệt, với việc cầm cố ô tô, khách hàng có thể vay lên đến 1 tỷ đồng. Với quy trình, thủ tục đơn giản, hồ sơ được xử lý và giải ngân nhanh chóng chỉ trong vòng 15 - 30 phút, giúp bạn có ngay số tiền cần thiết. Đồng thời, linh hoạt thời gian trả góp, kéo dài từ 3 đến 12 tháng, phù hợp với nhu cầu tài chính của từng người. Nhờ những lợi thế này, F88 trở thành lựa chọn ưu tiên của nhiều khách hàng khi cần vay tiền nhanh chóng.

Đến đây chắc hẳn bạn đã nắm rõ hơn về bảo hiểm xã hội là gì và tầm quan trọng của nó rồi phải không? Hy vọng rằng hệ thống bảo hiểm xã hội sẽ tiếp tục cải thiện, không chỉ giúp đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân mà còn góp phần vào việc xây dựng một xã hội công bằng, văn minh và phát triển bền vững. Tham gia bảo hiểm xã hội chính là một hành động thiết thực, mang lại lợi ích không chỉ cho bản thân mà còn cho cộng đồng.