Việc trao đổi tiền tệ giữa các nước đóng một vai trò quan trọng trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Tại thị trường tiền tệ, tỷ giá hối đoái được hình thành trên cơ sở quan hệ cung cầu. Do vậy, tỷ giá hối đoái sẽ có những cách định nghĩa khác nhau tùy vào mục đích hoạt động của chủ thể khi tham gia vào thị trường. Tỷ giá hối đoái là gì? Tính tỷ giá hối đoái ra sao? Tham khảo ngay tại nội dung trong bài viết dưới đây. 

Tỷ giá hối đoái là gì?

Tỷ giá hối đoái còn được gọi là tỷ giá ngoại tệ, là tỷ giá trao đổi của một đồng tiền từ quốc gia này sang quốc gia khác. Hiểu một cách đơn giản thì đây là việc dùng một số lượng tiền nhất định của một quốc gia để đổi lấy một giá trị tiền tệ của quốc gia khác. Vậy, từ đây ta có thể biết được rằng tỷ giá hối đoái của Việt Nam chính là tỷ lệ số lượng Việt Nam đồng đem so với 1 đơn vị tiền của quốc gia khác. 

Ví dụ: Nếu 1 USD = 23.070 VNĐ thì ta có tỷ giá USD/VND = 23.070. 

Tỷ giá hối đoái được hình thành trên cơ sở quan hệ cung cầu

Đặc điểm tỷ giá hối đoái

Căn cứ vào phương tiện chuyển ngoại hối

• Tỷ giá thư hối: Được hiểu là tỷ giá mua bán ngoại hối. Trong đó, ngân hàng có trách nhiệm chuyển ngoại hối bằng thư.
• Tỷ giá mua bán ngoại hối và tỷ giá điện hối mà ngân hàng có trách nhiệm chuyển ngoại hối bằng điện.

Căn cứ vào chế độ quản lý ngoại hối

• Tỷ giá thả nổi là loại tỷ giá được hình thành bằng cách tự phát trên thị trường và nhà nước sẽ không can thiệp vào quản lý tỷ giá này.
• Tỷ giá tự do được hiểu là loại tỷ giá được hình thành bằng cách tự phát trên thị trường do quan hệ cung cầu thị trường quy định.
• Tỷ giá cố định là loại tỷ giá mà trong phạm vi thời gian nhất định sẽ không biến động.
• Tỷ giá chính thức được hiểu là loại tỷ giá do nhà nước công bố được hình thành trên cơ sở ngang bằng giá vàng.

Căn cứ vào phương tiện thanh toán quốc tế

• Tỷ giá chuyển khoản.
• Tỷ giá séc là tỷ giá mua bán các loại séc ngoại tệ.
• Tỷ giá tiền mặt.
• Tỷ giá hối phiếu trả tiền ngay là tỷ giá mua bán các loại hối phiếu có kỳ hạn bằng ngoại tệ.

Căn cứ vào thời điểm mua bán ngoại hối

• Tỷ giá đóng cửa - Được hiểu là tỷ giá mua bán ngoại hối của chuyến giao dịch cuối cùng trong cùng một ngày hay tỷ giá vào cuối giờ giao dịch.
• Tỷ giá mở cửa - Được hiểu là loại tỷ giá mua bán ngoại hối của chuyến giao dịch đầu tiên trong ngày hay tỷ giá vào đầu giờ giao dịch.

Căn cứ vào nghiệp vụ kinh doanh ngoại hối của ngân hàng tỷ giá chia ra làm hai loại:

• Tỷ giá bán - Là tỷ giá mà ngân hàng bán ngoại hối ra ngoài.
• Tỷ giá mua - Là tỷ giá mà ngân hàng mua ngoại hối vào trong. 

Dựa vào kỳ hạn thanh toán

Với cách phân loại này thì cũng sẽ chia ra làm hai loại tỷ giá ngoại hối như sau: 

• Tỷ giá kỳ hạn, sẽ do thỏa thuận giữa hai bên hoặc do cơ quan tín dụng tự tính toán. Tỷ giá kỳ hạn sẽ phải nằm trong biên độ quy định về tỷ giá hối đoái kỳ hạn do Ngân hàng Nhà nước quy định.
• Tỷ giá giao ngay do đơn vị tín dụng, cơ quan niêm yết ngay tại thời điểm giao dịch. Quá trình thanh toán sẽ được thực hiện ngay trong thời hạn 2 ngày kể từ ngày đưa ra cam kết.

Công thức tính tỷ giá hối đoái

Cách tính tỷ giá giữa hai đồng tiền định giá

Muốn tính tỷ giá mua của bạn thì bạn có thể lấy tỷ giá bán của ngân hàng chia cho tỷ giá mua của ngân hàng. Trường hợp muốn tính tỷ giá bán của bạn, bạn có thể lấy tỷ giá mua ngân hàng chia cho tỷ giá bán của ngân hàng. Công thức này được sử dụng cho ai có nhu cầu mua bán ngoại tệ. 

 Yết giá/định giá = (Yết giá/USD)/(Định giá/USD)

Cách tính tỷ giá giữa 2 đồng tiền yết giá 

Muốn tính tỷ giá mua của bạn, bạn có thể lấy tỷ giá bán của ngân hàng chia cho tỷ giá mua của ngân hàng, sau đó chia cho tỷ giá bán của ngân hàng.

Yết giá/định giá = (USD/định giá)/(USD/yết giá) 

Cách tính tỷ giá giữa 2 đồng tiền yết giá và định giá

Khi tính tỷ giá chéo giữa 2 đồng tiền yết giá và định giá thì bắt buộc trong đó phải có 1 đồng ở vị trí yết giá và đồng còn lại ở vị trí định giá, ta sẽ có cách tính là lấy tỷ giá của đồng tiền định giá nhân với tỷ giá của đồng tiền yết giá:

Yết giá(trực tiếp)/định giá = (USD/Định giá) x (Yết giá/USD)

Tỷ giá ngoại hối phân loại theo chế độ mua bán ngoại hối được nhiều người biết tới nhất

Phân loại tỷ giá hối đoái

Tỷ giá hối đoái đóng vai trò là phương thức để các quốc gia trên thế giới có thể quản lý đồng tiền quốc gia mình. Chế độ tỷ giá hối đoái khác nhau phụ thuộc vào quy định của mỗi nước. Tuy nhiên, tỷ giá hối đoái sẽ được chia làm ba loại như sau:

Tỷ giá hối đoái thả nổi

Một trong các loại chế độ tỷ giá hối đoái có thể kể đến đó chính là tỷ giá hối đoái thả nổi. Loại tỷ giá này được xác định dựa vào mối quan hệ về cung - cầu trên thị trường ngoại hối. 

Tỷ giá hối đoái thả nổi thay đổi không hề có sự can thiệp nào từ phía nhà nước mà chủ yếu phụ thuộc vào nhu cầu thị trường. Sử dụng chế độ tỷ giá hối đoái thả nổi có tác dụng phân bổ và cân bằng các nguồn lực một cách hiệu quả.

Bên cạnh đó, tỷ giá hối đoái thả nổi còn có những tác động tích cực tới nền kinh tế giúp cân bằng cán cân thanh toán, giúp nền kinh tế ổn định hơn. Đồng thời, hạn chế những rủi ro cho nền kinh tế. Bên cạnh những lợi ích thì nó cũng có những hạn chế nhất định do hiện nay không có quốc gia nào áp dụng chế độ tỷ giá hối đoái thả nổi. Chính phủ các nước chủ yếu sẽ can thiệp để hạn chế tối đa những biến động của tỷ giá hối đoái ảnh hưởng đến kinh tế trong nước.

Tỷ giá hối đoái cố định

Nó được coi là loại tỷ giá mà nhiều ngân hàng nhà nước tạo lập và duy trì. Sử dụng chế độ tỷ giá hối đoái cố định có tác dụng giúp ổn định môi trường đầu tư nước ngoài. Nó còn giúp làm giảm thiểu sự biến động và giảm tỷ lệ lạm phát trên thị trường. 

Giống với tỷ giá hối đoái thả nổi thì tỷ giá hối đoái cố định không được các quốc trên thế giới quy định sử dụng. Bởi vì nếu như duy trì chế độ tỷ giá hối đoái cố định sẽ gây tác động đến sự cân bằng cán cân thanh toán.

Tỷ giá hối đoái thả nổi có điều tiết

Tỷ giá hối đoái thả nổi là loại tỷ giá được đa số các quốc gia trên thế giới sử dụng. Cũng là một trong các chế độ tỷ giá hối đoái, tỷ giá hối đoái thả nổi có điều tiết nằm ở giữa chế độ tỷ giá cố định và tỷ giá thả nổi. Khi mối quan hệ cung cầu trên thị trường có sự biến động thì tỷ giá trong ngày cũng sẽ biến động theo. Tuy vậy, sự biến động này vẫn chịu sự can thiệp của ngân hàng.

Tỷ giá hối đoái thả nổi có sự điều tiết khá ổn định nên có tác động tích cực tới nền kinh tế. Từ đấy giúp cho kinh tế các quốc gia nói chung và Việt Nam nói riêng phát triển mạnh mẽ, các chính sách về tiền tệ sẽ được đảm bảo độc lập,…

Những yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái

Thực tế, có rất nhiều yếu tố tác động khác nhau dẫn đến sự biến động của tỷ giá hối đoái trên thị trường.Một số yếu tố cơ bản như:

• Nợ công. Khi nợ công tăng lên sẽ khiến tỷ lệ lạm phát tăng cao. Việc này gián tiếp ảnh hưởng tới tỷ giá hối đoái. 
• Trao đổi thương mại. Hai yếu tố chính của trao đổi thương mại đó là cán cân thương mại và tình hình tăng trưởng kinh tế.
• Tình hình tăng trưởng kinh tế. Nếu các sản phẩm xuất khẩu có tốc độ tăng giá cao hơn so với các sản phẩm nhập khẩu thì sẽ dẫn tới trao đổi thương mại tăng. Từ đấy sẽ làm cho đồng nội tệ cũng tăng lên và tỷ giá đồng thời giảm xuống.
• Lãi suất. Nếu lãi suất trong nước thấp hơn lãi suất các quốc gia khác dẫn tới tỷ giá hối đoái tăng và đồng nội tệ sẽ giảm xuống. Ngược lại, nếu lãi suất trong nước cao hơn ngoài nước thì tỷ giá hối đoái giảm và đồng nội tệ tăng lên.
• Cán cân thanh toán. Khi cán cân thanh toán quốc tế cao thì sẽ làm cho đồng ngoại tệ tăng, nhưng đồng nội tệ giảm. Điều này dẫn tới việc tỷ giá ngoại hối tăng và ngược lại.
• Tỷ lệ lạm phát. Khi mà tỷ lệ lạm phát ở trong nước cao hơn tỷ lệ lạm phát các quốc gia khác thì dẫn tới tỷ giá hối đoái tăng. Việc này kéo theo giá trị đồng tiền nội tệ sẽ bị giảm đi. Nếu tỷ lệ lạm phát trong nước thấp hơn nước ngoài thì sẽ làm giảm tỷ giá hối đoái. Từ đấy mà giá trị đồng nội tệ sẽ tăng lên.

Tỷ giá hối đoái là việc dùng một số lượng tiền nhất định của một quốc gia để đổi lấy một giá trị tiền tệ của quốc gia khác

Vai trò của tỷ giá hối đoái đối với nền kinh tế

Tỷ giá hối đoái chiếm vai trò quan trọng đối với nền kinh tế quốc dân. Vì điều này, chính phủ các nước luôn có sự quan tâm và điều giá để giúp nền kinh tế luôn luôn ổn định trong mọi hoạt động. Tỷ giá hối đoái có 3 vai trò chính là: 

Tỷ giá hối đoái có tác động rất lớn lên các hoạt động xuất nhập khẩu của quốc gia. Nếu như tỷ giá hối đoái tăng nghĩa là giá cả hàng hóa xuất nhập khẩu của quốc gia đó sẽ thấp hơn so với sản phẩm cùng loại trên thị trường quốc tế. Điều này gây ra ảnh hưởng làm tăng sự cạnh tranh trong thị trường hàng hóa.

Tỷ giá hối đoái tác động đến quá trình tăng trưởng và tỷ lệ lạm phát nền kinh tế. Trường hợp tỷ giá hối đoái tăng lên sẽ dẫn tới giá cả hàng hóa xuất nhập khẩu đắt hơn. Lúc này, nó sẽ làm tỷ lệ lạm phát tăng cao. Ngược lại, nếu tỷ giá hối đoái mà bị giảm xuất, đồng nghĩa với việc đồng nội tệ sẽ tăng lên khiến cho giá cả hàng hóa xuất nhập khẩu sẽ rẻ hơn và tỷ lệ lạm phát cũng sẽ được cân bằng ở mức vừa phải.

Tỷ giá hối đoái được xem là công cụ hữu ích cho quá trình đối chiếu sức mua của đồng ngoại tệ và đồng nội tệ. Nhờ đấy sẽ có thể đánh giá được năng suất lao động và giá cả hàng hóa trong nước với quốc tế.

Tỷ giá hối đoái có những tác động tích cực tới nền kinh tế được thể hiện thông qua nội dung trên. Hy vọng bạn đã có cho mình những kiến thức cần thiết. Trong trường hợp cần vay tiền nhanh, có thể tham khảo đơn vị F88 -  là chuỗi cửa hàng tài chính tiện ích hàng đầu Việt Nam, trong đó có dịch vụ cho vay tiền mặt cầm cố tài sản. Hiện nay, F88 đã có gần 1000 phòng giao dịch trên toàn quốc, chắc chắn có thể hỗ trợ bạn một cách nhanh chóng và tốt nhất.