Thuế thu nhập cá nhân là gì? Đối tượng nào phải nộp?

Nếu đang đi làm thì chắc hẳn ai trong số chúng ta cũng quan tâm tới thuế thu nhập cá nhân. Vậy, thuế thu nhập cá nhân là gì? Cách tính thuế thu nhập cá nhân như thế nào? Hãy đi tìm hiểu ngay tại nội dung bài viết này bạn nha.

Thuế thu nhập cá nhân là gì?

Thuế thu nhập cá nhân (viết tắt là TNCN) đây được hiểu là thuế trực thu tính trên thu nhập của người nộp thuế sau khi đã trừ các khoản thu nhập miễn thuế và các khoản giảm trừ gia cảnh. Thuế thu nhập cá nhân được xem là một trong những nguồn thu quan trọng đóng góp cho ngân sách Nhà nước. Đồng thời là nghĩa vụ và quyền lợi của mỗi công dân nhằm góp phần xây dựng và phát triển đất nước.

Thuế thu nhập cá nhân là một trong những nguồn thu đóng vai trò quan trọng và có ý nghĩa lớn đối với Nhà nước

Thuế TNCN được xây dựng trên nguyên tắc công bằng và khả năng nộp thuế của mỗi công dân. Thuế thu nhập cá nhân theo nguyên tắc sẽ không đánh vào những cá nhân có thu nhập thấp, vì họ chỉ đủ để nuôi sống bản thân và gia đình ở mức cần thiết. Điều này mang tới sự công bằng cho công dân có thể phát triển. 

Quyết toán thuế thu nhập cá nhân là gì?

Một định nghĩa nữa mà bạn nên biết đó là quyết toán thuế thu nhập cá nhân. Được hiểu là việc cá nhân có thu nhập chịu thuế từ tiền công và tiền lương. Trường hợp bạn muốn tự quyết toán hoặc bạn có thể ủy quyền quyết toán cho nơi trả thu nhập tiến hành kê khai số thuế thu nhập cá nhân của bạn trong một năm với cơ quan Thuế về các vấn đề bao gồm:

• Số thuế cần phải nộp thêm.
• Hoàn trả số thuế đã nộp dư thừa.
• Bù trừ thuế vào kỳ tiếp theo.

Lưu ý là việc ủy quyền quyết toán thuế TNCN cho doanh nghiệp trả lương cho bạn với điều kiện bạn chỉ có một nguồn thu nhập duy nhất tại doanh nghiệp đó.

Hiểu như thế nào về hoàn thuế thu nhập cá nhân?

Bạn có thể hiểu hoàn thuế TNCN là việc cơ quan thuế nhà nước sẽ hoàn lại số tiền mà người nộp thuế nộp dư nếu có đề nghị hoàn thuế.

Điều kiện để hoàn thuế là:

• Số tiền thuế đã nộp lớn hơn số thuế phải nộp theo quy định.
• Nếu như bạn đã nộp thuế nhưng có thu nhập tính thuế chưa đến ngưỡng phải nộp thuế thì sẽ được hoàn.
• Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

Đặc điểm thuế thu nhập cá nhân là gì?

Thuế thu nhập cá nhân được biết đến là loại thuế trực thu. Theo đó nhà nước sẽ trực tiếp thu một phần từ thu nhập của người nộp thuế và đưa vào trong ngân sách Nhà nước. Chính vì vậy, người nộp thuế cũng không thể chuyển giao các khoản thuế của mình sang cho người khác được.

Áp dụng các thuế suất tăng dần đối với những người chịu thuế hoặc toàn bộ những người chịu thuế. Nguyên tắc thuế suất lũy tiến từng phần được áp dụng cho việc đánh thuế thu nhập cá nhân. Điều này được hiểu là nếu bạn có thu nhập càng cao thì thuế suất sẽ càng cao.

Đặc điểm tiếp theo là thuế TNCN luôn gắn liền với chính sách xã hội. Mục đích chính của việc nộp thuế là để góp phần gia tăng ngân sách nhà nước, từ đó xây dựng các chính sách an sinh xã hội cũng như vì các mục đích công cộng.

Thuế thu nhập cá nhân có ý nghĩa rất quan trọng đối với xã hội

Thuế thu nhập cá nhân có vai trò gì?

- Một trong những nguồn thu chính góp phần tăng ngân sách nhà nước là thuế thu nhập cá nhân.

- Thuế thu nhập cá nhân góp phần phát hiện những khoản thu nhập bất hợp pháp và điều chỉnh kịp thời.

Thực tế rằng nhiều khoản thu nhập của một số công dân nhận được là từ những hành vi trái pháp luật. Hoặc bằng cách lợi dụng kẽ hở pháp luật để thực hiện những hành vi gian dối như: Hối lộ, tham ô, trốn thuế, buôn bán quốc cấm,… Những việc như vậy đều gây ảnh hưởng xấu đến đời sống kinh tế - xã hội và trật tự an ninh. Chính vì thế, thuế TNCN được áp dụng như là một trong những biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn và chống lại những hành vi trên.

- Thuế thu nhập cá nhân giúp thực hiện công bằng xã hội

Thực tế thì, các cá nhân có thu nhập cao hơn mức khởi điểm thu nhập chịu thuế mới phải đóng thuế TNCN. Trong trường hợp này, những công dân có thu nhập càng cao thì mức thuế phải nộp của họ sẽ càng cao. Ngược lại, với những công dân có thu nhập thấp, chỉ đủ nuôi sống bản thân và gia đình ở mức cần thiết thì sẽ không phải nộp thuế này.

Tại Việt Nam, sự chênh lệch giàu nghèo cũng khá cao. Phần đông mọi người còn có thu nhập thấp góp phần giảm chênh lệch giàu nghèo.

Do đó, mặc dù thuế TNCN chưa thực sự mang đến nguồn thu lớn cho ngân sách Nhà nước, nhưng lại có vai trò rất quan trọng góp phần thực hiện chính sách công bằng xã hội.

- Hạn chế được việc thất thu thuế thu nhập doanh nghiệp

Trong các doanh nghiệp thường tồn tại 2 loại thuế là thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp, chúng có mối liên hệ mật thiết với nhau. Nếu công ty kê khai các chi phí phải trả cho người lao động cao hơn thực tế nhằm mục đích trốn thuế, thì các cá nhân được kê khai tăng thêm sẽ phải nộp thêm thuế thu nhập cá nhân với phần phát sinh. Do vậy, góp phần khắc phục hạn chế thất thu về thuế.

Đối tượng phải nộp thuế thu nhập cá nhân là những ai?

Đối tượng phải nộp thuế TNCN bao gồm cá nhân cư trú và cá nhân không cư trú tại đất nước Việt Nam có thu nhập chịu thuế:

• Đối với cá nhân cư trú: Thu nhập chịu thuế sẽ là khoản thu nhập phát sinh trong và ngoài lãnh thổ của Việt Nam cho dù nơi trả thu nhập là đâu đi nữa.
• Đối với cá nhân không cư trú: Thu nhập chịu thuế được hiểu rằng là khoản thu nhập phát sinh trong lãnh thổ Việt Nam và không phân biệt giữa nơi nhận và trả thu nhập.

Theo Điều 2 Luật thuế thu nhập cá nhân 2007 sửa đổi, bổ sung năm 2012 (gọi tắt là Luật thuế TNCN) có quy định như sau:

1. Đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân là cá nhân cư trú có thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 3 của Luật này phát sinh trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam và cá nhân không cư trú có thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 3 của Luật này phát sinh trong lãnh thổ Việt Nam.

2. Cá nhân cư trú là người đáp ứng một trong các điều kiện sau đây: 

• Có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên tính trong một năm dương lịch hoặc tính theo 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam;
• Có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam, bao gồm có nơi ở đăng ký thường trú hoặc có nhà thuê để ở tại Việt Nam theo hợp đồng thuê có thời hạn.

3. Cá nhân không cư trú là người không đáp ứng đủ điều kiện của những quy định trên.

Căn cứ theo Điều 3 Luật thuế TNCN thì tóm lại thu nhập chịu thuế gồm có: Thu nhập từ tiền công, thu nhập từ tiền lương, thu nhập từ việc kinh doanh, từ đầu tư vốn, thu nhập từ chuyển nhượng vốn, thu nhập từ trúng thưởng, thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, thu nhập từ nhận thừa kế, thu nhập từ bản quyền, thu nhập từ việc nhận quà tặng.

Thu nhập chịu thuế

Trong số các loại thu nhập chịu thuế thì thu nhập từ tiền lương, tiền công chịu thuế như thế nào được nhiều người quan tâm hơn cả. Theo quy định của pháp luật, thu nhập chịu thuế sẽ được tính theo các bậc như sau:

 

Các trường hợp miễn trừ thuế

Theo quy định thì cá nhân có thu nhập trên 9 triệu đồng/tháng mới phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Tuy vậy, sẽ có những trường hợp được miễn trừ thuế, cụ thể như sau:

• Mức giảm trừ gia cảnh năm 2022 được thực hiện căn cứ theo Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14. Cụ thể:
• Mức giảm trừ gia cảnh đối với các đối tượng nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm).
• Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.

Bạn có đóng thuế thu nhập cá nhân không? 

Cách tính thuế thu nhập cá nhân

Thuế thu nhập cá nhân là loại thuế được tính theo thời gian mỗi tháng. Có thể được kê khai theo tháng hoặc quý, nhưng sẽ quyết toán thì sẽ theo năm. Chúng ta có tất cả 3 cách tính thuế thu nhập cá nhân dành cho 3 đối tượng khác nhau như sau:

• Cá nhân cư trú và sở hữu hợp đồng lao động có thời hạn từ 3 tháng trở lên: Tính thuế thu nhập cá nhân theo biểu thuế lũy tiến từng phần.
• Cá nhân không sở hữu hợp đồng lao động nào hoặc có ký hợp đồng lao động nhưng hợp đồng chỉ dưới 3 tháng: Khấu trừ 10%
• Cá nhân không cư trú (thường đối tượng này là người nước ngoài): Khấu trừ 20%

Hoặc đơn giản hơn, bạn có thể tính thuế thu nhập cá nhân vô cùng nhanh chóng mà không cần mày mò các công thức tính phức tạp tại: hệ thống tính thuế TNCN online.

Tóm lại, thuế thu nhập cá nhân có vai trò đặc biệt quan trọng đối với xã hội. Do vậy, mỗi cá nhân hoàn thành đóng thuế vừa là trách nhiệm, vừa là quyền lợi nhằm góp phần xây dựng nền kinh tế nước nhà ngày một vững mạnh, an sinh xã hội ngày một tốt hơn. 

Trên đây là những nội dung kiến thức về thuế thu nhập cá nhân, vai trò và cách tính thuế thu nhập cá nhân đơn giản nhất giúp bạn hiểu về loại thuế này. Trong trường hợp cần được hỗ trợ về tài chính, đừng quên có F88 - Chuỗi cửa hàng tiện ích tài chính hàng đầu Việt Nam, trong đó nổi bật là sản phẩm cho vay bằng hình thức cầm cố tài sản. Bạn có thể tiến hành vay nhanh chóng tại F88 bằng cách click vào nút sau đây:

F88 đã trải qua hơn 10 năm kinh nghiệm phục vụ hàng trăm nghìn khách hàng trên toàn quốc, sở hữu gần 1000 phòng giao dịch đáp ứng nhu cầu tài chính của bạn bất cứ đâu.