Giao dịch thỏa thuận là gì? Quy định & quy trình chi tiết

Giao dịch thỏa thuận là một hình thức đặc biệt trong thị trường chứng khoán, cho phép các nhà đầu tư thực hiện giao dịch cổ phiếu và chứng khoán thông qua việc thỏa thuận giá và khối lượng giữa họ. 

Hình thức giao dịch này không chỉ tạo ra sự linh hoạt trong việc quyết định điều kiện giao dịch mà còn góp phần làm tăng tính thanh khoản cho thị trường. Hãy cùng khám phá sâu hơn về giao dịch thỏa thuận qua bài viết dưới đây.

Giao dịch thỏa thuận là gì?

Giao dịch thỏa thuận được coi là một phương thức giao dịch đặc biệt giữa các nhà đầu tư, bao gồm cả cá nhân và tổ chức. Trong hình thức này, các bên liên quan sẽ tự do thương lượng về giá cả và khối lượng của chứng khoán mà họ muốn mua hoặc bán. Khác với các giao dịch thông thường, giao dịch thỏa thuận cho phép các bên có thể chủ động hơn trong việc quyết định các điều kiện giao dịch mà không bị ràng buộc bởi các quy tắc nghiêm ngặt.

Một điều quan trọng cần lưu ý là giá và khối lượng trong giao dịch thỏa thuận phải nằm trong biên độ giao động giá của ngày giao dịch cụ thể. Điều này đảm bảo rằng các giao dịch diễn ra trên thị trường vẫn giữ được tính minh bạch và công bằng. Bên cạnh đó, việc thực hiện giao dịch thỏa thuận cũng phải tuân thủ các quy định của pháp luật nhằm tránh tình trạng thao túng thị trường.

Lợi ích của giao dịch thỏa thuận

Giao dịch thỏa thuận mang lại nhiều lợi ích cho các nhà đầu tư. Đầu tiên, nó giúp các nhà đầu tư có thể nắm bắt cơ hội tốt hơn khi giá cổ phiếu biến động mạnh. Nếu một nhà đầu tư muốn bán một số lượng lớn cổ phiếu mà không làm ảnh hưởng đến giá thị trường, họ có thể lựa chọn hình thức thỏa thuận để tìm kiếm đối tác phù hợp.

Thứ hai, giao dịch thỏa thuận cũng giúp giảm thiểu nguy cơ chênh lệch giá. Khi thực hiện giao dịch thông qua thỏa thuận, hai bên có thể đạt được mức giá mà cả hai đều cảm thấy hợp lý. Điều này tạo nên sự ổn định cho thị trường và giảm áp lực lên giá cổ phiếu.

Cuối cùng, giao dịch thỏa thuận có thể tạo ra nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ, những người có thể không có đủ tài nguyên để tham gia vào các giao dịch lớn. Bằng cách tham gia vào giao dịch thỏa thuận, họ có thể tiếp cận với các cơ hội đầu tư mà trước đó có thể không thể tham gia.

Đặc điểm chung của giao dịch thỏa thuận

Giao dịch thỏa thuận có những đặc điểm nổi bật mà các nhà đầu tư cần nắm rõ. Chúng giúp phân biệt hình thức giao dịch này với các loại hình giao dịch khác trên thị trường chứng khoán.

Tính linh hoạt của hình thức giao dịch

Một trong những đặc điểm quan trọng nhất của giao dịch thỏa thuận là tính linh hoạt. Các nhà đầu tư có thể tự do thỏa thuận về giá cả, khối lượng và cả hình thức thanh toán. Điều này giúp các bên có thể tìm ra giải pháp tối ưu nhất cho mình mà không bị giới hạn bởi các quy định quá cứng nhắc.

Điều kiện giao dịch tương tự như giao dịch khớp lệnh

Mặc dù có sự linh hoạt trong việc thỏa thuận, nhưng điều kiện giao dịch của giao dịch thỏa thuận vẫn tương tự như các giao dịch khớp lệnh. Có nghĩa là, tỷ lệ nắm giữ và các điều kiện khác phải tuân thủ theo các quy định đã được đặt ra. Điều này đảm bảo rằng thị trường vẫn hoạt động ổn định và công bằng cho tất cả các nhà đầu tư.

Hạn mức giao dịch và tuân thủ pháp luật

Hạn mức giao dịch trong hình thức thỏa thuận cũng rất quan trọng. Để tránh tình trạng thao túng giá, các nhà đầu tư cần tuân thủ các quy định liên quan đến hạn mức giao dịch. Việc này không chỉ bảo vệ quyền lợi của các bên mà còn góp phần duy trì tính minh bạch của thị trường chứng khoán.

Quy định giao dịch thỏa thuận ở 2 sàn HSX và HNX

Tùy thuộc vào từng sàn giao dịch mà quy định về giao dịch thỏa thuận có thể có một số điểm khác nhau. Dưới đây là những quy định chính trên hai sàn giao dịch lớn nhất tại Việt Nam là HSX (Sở giao dịch chứng khoán TP.HCM) và HNX (Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội).

Khối lượng giao dịch

Khối lượng giao dịch là yếu tố quan trọng trong giao dịch thỏa thuận. Trên sàn HSX, khối lượng giao dịch tối thiểu cho cổ phiếu hoặc chứng chỉ quỹ là từ 20.000 cổ phiếu trở lên, trong khi trái phiếu không có quy định cụ thể về khối lượng. Ngược lại, trên sàn HNX, yêu cầu tối thiểu cho cổ phiếu là 5.000 cổ phiếu và trái phiếu là 1.000 trái phiếu.

Điều này có nghĩa là các nhà đầu tư cần xác định rõ khối lượng chứng khoán mà mình muốn giao dịch để đảm bảo tuân thủ đúng quy định của từng sàn. Việc này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi cá nhân mà còn đảm bảo an toàn cho toàn bộ hệ thống giao dịch.

Hình thức thanh toán

Hình thức thanh toán cũng là một yếu tố quan trọng trong giao dịch thỏa thuận. Tại sàn HSX, thời gian thanh toán là T+2, có nghĩa là sau hai ngày làm việc kể từ ngày thực hiện giao dịch, các bên sẽ phải hoàn tất thanh toán. Biên độ giao động giá cho phép là ±7%.

Trong khi đó, sàn HNX cũng có thời gian thanh toán tương tự là T+2 nhưng biên độ giao động cho phép cao hơn, ở mức ±10%. Điều này tạo ra sự linh hoạt hơn cho các nhà đầu tư trên sàn HNX trong việc thực hiện giao dịch và hoàn tất thanh toán.

Quy trình thực hiện giao dịch thỏa thuận

Quy trình thực hiện giao dịch thỏa thuận có thể chia thành hai trường hợp: khi nhà đầu tư đã xác định được đối tác và khi chưa xác định được đối tác. Mỗi trường hợp sẽ có những bước thực hiện riêng biệt.

Giao dịch khi nhà đầu tư xác định được đối tác

Khi nhà đầu tư đã xác định được đối tác giao dịch, quy trình sẽ diễn ra như sau:

• Thỏa thuận giá và khối lượng: Hai bên sẽ tiến hành thỏa thuận về giá cả và khối lượng của chứng khoán. Đây là bước quan trọng nhất vì nó quyết định đến kết quả cuối cùng của giao dịch.

• Thông báo cho CTCK: Sau khi đạt được thỏa thuận, nhà đầu tư sẽ thông báo cho công ty chứng khoán (CTCK) để CTCK có thể tiến hành nhập lệnh giao dịch vào hệ thống.

• CTCK nhập lệnh và tổng hợp kết quả: Cuối cùng, CTCK sẽ nhập lệnh vào hệ thống và Sở giao dịch sẽ tổng hợp kết quả vào cuối phiên giao dịch.

Giao dịch khi nhà đầu tư chưa xác định được đối tác

Trong trường hợp nhà đầu tư chưa xác định được đối tác giao dịch, quy trình sẽ phức tạp hơn một chút:

• Liên hệ CTCK: Nhà đầu tư sẽ liên hệ với CTCK để đặt lệnh chào mua hoặc bán chứng khoán.

• CTCK nhập lệnh: CTCK sẽ nhập lệnh vào hệ thống và hiển thị trên trang giao dịch, nhằm tạo cơ hội cho các nhà đầu tư khác nhìn thấy.

• CTCK liên lạc tìm đối tác: CTCK sẽ tiến hành liên lạc với các nhà đầu tư khác để tìm kiếm đối tác phù hợp cho giao dịch.

• Đạt thỏa thuận: Khi tìm được đối tác, hai bên sẽ tiến hành thương lượng và đạt được thỏa thuận. CTCK sau đó sẽ thực hiện lệnh theo yêu cầu của cả hai bên.

Lưu ý trong giao dịch thỏa thuận

Dù giao dịch thỏa thuận mang lại nhiều lợi ích, nhưng các nhà đầu tư cũng cần lưu ý một số vấn đề quan trọng để đảm bảo giao dịch được thực hiện một cách suôn sẻ và hợp pháp.

Giá trị lệnh có hiệu lực trong ngày

Mỗi lệnh giao dịch thỏa thuận chỉ có giá trị trong một ngày làm việc. Điều này có nghĩa là nếu lệnh không được thực hiện trong ngày, nó sẽ tự động hết hiệu lực. Do đó, nhà đầu tư cần theo dõi sát sao giao dịch của mình để đảm bảo quyền lợi.

Không hủy lệnh

Một điểm đặc biệt cần chú ý là lệnh giao dịch thỏa thuận không thể bị hủy sau khi đã được nhập vào hệ thống. Điều này yêu cầu các nhà đầu tư phải xem xét kỹ lưỡng trước khi đưa ra bất kỳ quyết định giao dịch nào. Một sự sai sót có thể dẫn đến mất mát lớn cho nhà đầu tư.

Tuân thủ quy định pháp luật

Cuối cùng, các nhà đầu tư cần phải tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật liên quan đến giao dịch thỏa thuận. Việc vi phạm các quy định này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi cá nhân mà còn có thể dẫn đến các hậu quả pháp lý nghiêm trọng.

Kết luận

Thông qua bài viết này, chúng ta đã cùng nhau khám phá những khía cạnh quan trọng của giao dịch thỏa thuận. Từ định nghĩa, đặc điểm, quy định ở hai sàn giao dịch lớn đến quy trình thực hiện và những lưu ý cần thiết. Giao dịch thỏa thuận là một công cụ hữu ích giúp các nhà đầu tư có tiềm năng tối đa hóa lợi nhuận của mình. Tuy nhiên, việc hiểu rõ quy định và quy trình thực hiện sẽ giúp các nhà đầu tư tham gia giao dịch một cách an toàn và hiệu quả hơn. Hy vọng rằng bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và giúp bạn tự tin hơn trong các quyết định đầu tư của mình.