Hàng nghìn lời quảng cáo cho vay tiền online xuất hiện ở khắp mọi nơi, từ trên mạng internet đến những bức tường trống hay dán trên cột điện ngoài đường phố. Tuy nhiên, khi cái lợi của những lời quảng cáo ấy còn chưa thấy đâu thì rủi ro đã hiển hiện và chỉ có người đi vay là thiệt hại.

Vay tiền online là gì?

Hiểu một cách đơn giản thì vay tiền online là hình thức vay tiền mà người đi vay không cần phải gặp mặt trực tiếp đơn vị cho vay mà vẫn có thể nhận được tiền. Việc khai báo hồ sơ vay, thẩm định khoản vay và giải ngân đều được tiến hành gián tiếp trên không gian mạng, thông qua các website hoặc các ứng dụng di động do đơn vị cho vay cung cấp.

Về bản chất thì mọi khoản vay theo hình thức online đều là vay tín chấp, tức là người đi vay cam kết bằng uy tín cá nhân là sẽ hoàn thành việc trả nợ đúng hạn và người cho vay sẽ căn cứ trên uy tín hoặc lịch sử giao dịch của người đi vay mà phê duyệt. 

Ưu và nhược điểm của việc vay tiền online

Ưu điểm đầu tiên của vay tiền online là nhanh chóng và thuận tiện cho cả hai bên. Với người vay, chỉ cần có máy tính hoặc điện thoại di động có kết nối internet là đã có thể vay tiền bất cứ khi nào và ở đâu. Các ngân hàng, công ty tài chính, tức là các tổ chức tín dụng nói chung, thì tiết kiệm được chi phí cơ sở vật chất, nhân viên… trong khi vẫn có thể duyệt vay dễ dàng, thậm chí là 24/7 với sự trợ giúp của công nghệ 4.0. Tuy nhiên, trên thực tế, những quy định pháp lý và giải pháp công nghệ của các tổ chức tín dụng Việt Nam chưa hỗ trợ việc duyệt vay như thế.

Nhược điểm thì quá nhiều nhưng lớn nhất vẫn là rủi ro gian lận khoản vay mà rủi ro đó có thể xuất phát từ cả hai phía, người đi vay lẫn người cho vay. Nhưng xét đến tận cùng, người thiệt hại nhất vẫn là người đi vay, tức là khách hàng. Tiếp đến, nếu được duyệt vay thì giá trị khoản vay sẽ không cao trong khi lãi suất thì nhỉnh hơn các hình thức vay khác. Việc này được các tổ chức tín dụng lý giải là bởi tính chất rủi ro cao của hình thức vay tiền không gặp mặt.

Những tổ chức tín dụng nào cho vay tiền online?

Về nguyên tắc, bất cứ tổ chức tín dụng hợp pháp nào, từ các ngân hàng, công ty tài chính cho đến các cửa hàng cầm đồ được nhà nước cấp phép và quản lý, đều có thể cung cấp dịch vụ vay tiền online. Nhưng thực tế thì rất khác biệt.

Các ngân hàng thường không duyệt vay tiền online. Việc phê duyệt các khoản vay tín chấp, nhất là vay tín chấp theo hình thức online, là rất khó bởi họ lo sợ rủi ro nợ xấu. Nếu là khách hàng mới muốn vay tín chấp, bắt buộc phải đến chi nhánh hay PGD để làm thủ tục. Nếu nhận lương hàng tháng qua ngân hàng hoặc khách hàng lâu năm thì có thể vay tiền online theo các hình thức mở thấu chi hoặc cấp thẻ tín dụng nhưng bắt buộc phải thực hiện thủ tục vay trên ứng dụng di động của ngân hàng và bằng tài khoản mà ngân hàng đã cấp. Nhiều ngân hàng còn cử nhân viên gọi điện trực tiếp để vừa hỗ trợ khách hàng, đây cũng là cách họ gián tiếp thẩm định lại khách hàng.

Các công ty tài chính không có chi nhánh, PGD như ngân hàng nên người vay sẽ phải trực tiếp làm hồ sơ tại các điểm giao dịch của công ty tài chính nằm tích hợp trong các siêu thị, trung tâm điện máy, xe máy chính hãng hoặc đăng ký vay trên website, ứng dụng hay gọi điện đến tổng đài để công ty phân công nhân viên gặp mặt hỗ trợ thực hiện thủ tục vay.

Các cửa hàng cầm đồ hợp pháp, được nhà nước cấp phép và quản lý như chuỗi cầm đồ F88 được xem là các tổ chức tín dụng phi ngân hàng. Về bản chất, những cửa hàng này cho vay theo hình thức cầm cố tài sản nên khách hàng phải đem tài sản, ví dụ như xe máy, ô tô, đến tận nơi để nhân viên thẩm định rồi mới duyệt vay và khi duyệt vay thì ưu tiên giữ lại giấy đăng ký/cà vẹt xe. Do đó, các cửa hàng cầm đồ chắc chắn không cung cấp dịch vụ vay tiền online, không gặp mặt. Tuy nhiên, với các chuỗi cầm đồ có hệ thống CNTT hỗ trợ như F88, khách hàng có thể thực hiện việc đặt lịch, thậm chí bước đầu xác định giá trị khoản vay thông qua ứng dụng di động trước khi đến các PGD để thực hiện thủ tục vay.

Như vậy, với các tổ chức tín dụng hợp pháp, khách hàng chỉ có thể tìm hiểu thông tin, đặt lịch giao dịch trực tiếp hoặc thực hiện trước một số thủ tục vay đơn giản nhằm rút ngắn thời gian phê duyệt khoản vay chứ không thể thực hiện toàn bộ quá trình vay trên không gian mạng. Chí có các tổ chức cho vay bất hợp pháp với một số đặc tính như thu lãi suất cao đến vài trăm, thậm chí cả nghìn %/năm; đòi nợ theo hình thức khủng bố, cưỡng đoạt tài sản mới thực hiện việc cho vay online không cần gặp mặt, không cần đáp ứng các điều kiện vay do pháp luật quy định. Những tổ chức này là “tác giả” của hầu hết các lời chào mời vay tiền không thẩm định, không gặp mặt trên mạng và tại các cột đèn, cột điện. Người có nhu cầu vay nên nhận diện và cân nhắc kỹ để tránh xa những tổ chức tín dụng đen như vậy kẻo “tiền mất, tật mang”.

Theo Cẩm nang thực phẩm