Chơi hụi là gì và người buôn bán nhỏ có nên chơi hụi?

Chơi hụi là một trong những hình thức huy động vốn cổ xưa nhất, có từ hàng trăm năm nay và tương đối phù hợp với hoạt động buôn bán quy mô nhỏ. Ngày nay, cách thức chơi hụi vẫn thế nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn khiến những người muốn tham gia phải hết sức cân nhắc.

Gia đình chị Hải Yến vốn sống dựa vào quầy tạp hoá nhỏ ven chợ Thượng Đình (Hà Nội). Mới đây, một số bạn bè cùng chợ rủ chị tham gia vào một dây hụi do một tiểu thương lâu năm trong chợ làm chủ và hứa hẹn đây sẽ là cách giúp chị nhanh chóng có thêm vốn làm ăn. Tuy nhiên, chị Yến rất nghi ngại về việc này và chưa biết nên trả lời ra sao?

Chơi hụi là gì?

Luật Dân sự năm 2015 định nghĩa “Hụi, họ, biêu, phường là hình thức giao dịch về tài sản theo tập quán trên cơ sở thỏa thuận của một nhóm người tập hợp nhau lại cùng định ra số người, thời gian, số tiền hoặc tài sản khác, thể thức góp, lĩnh hụi và quyền, nghĩa vụ của các thành viên”. Cách chơi hụi khá đơn giản, một người sẽ đứng ra làm chủ hụi, những người còn lại là con hụi. Mọi người sẽ cùng thống nhất số tiền phải đóng cho mỗi chu kỳ, số chu kỳ đóng bằng đúng số lượng người chơi, tức là đảm bảo mỗi con hụi sẽ có một lần nhận hụi. Đây chính là cách để các con hụi cùng hợp tác để dành dụm tiền và khi hết vòng hụi, mỗi thành viên sẽ nhận lại được toàn bộ số tiền mình đã đóng cộng thêm một khoản tiền lãi (nếu có). Số tiền ấy có thể giúp họ đầu tư sản xuất, kinh doanh. 

Hiện nay, chơi hụi có hai hình thức là chơi có lãi

Chơi hụi có hợp pháp?

Về cơ bản, việc tổ chức các dây hụi là giao dịch dân sự, cá nhân và không cần phải có sự cấp phép của nhà nước. Chính điều này đã khiến việc lập dây hụi tiềm ẩn một số nguy cơ, biến tướng thành cho vay nặng lãi hay lợi dụng tín nhiệm để huy động vốn trái pháp luật, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. 

Để hạn chế điều này, Luật Dân sự năm 2015 đã có một số quy định rõ ràng về việc chơi hụi như chủ hụi lẫn con hụi đều phải trên 18 tuổi và chủ hụi phải được ít nhất 50% tổng số lượng con hụi đồng ý bầu ra. Khi hình thành dây hụi, phải có cam kết bằng văn bản, trong đó có các thông tin chính yếu như thông tin cá nhân của các thành viên, thời gian hoạt động của dây hụi, thể thức góp hụi, lĩnh hụi, mức hoa hồng, mức lãi suất, điều kiện tham gia hay rút khỏi dây hụi… 

Trong các vấn đề trên, lãi suất là yếu tố quan trọng nhất để phân biệt giữa việc chơi hụi hợp pháp và bất hợp pháp, biến tướng thành tín dụng đen. Lãi suất do các thành viên tự thoả thuận hoặc do chủ hụi đưa ra cho các thành viên có nhu cầu lĩnh hụi sớm. Mức lãi suất này không được vượt quá 20%/năm. Trong trường hợp đến hạn nhận hụi mà chủ hụi không giao tiền hoặc giao không đầy đủ thì chủ hụi cũng phải chịu lãi như thoả nhuận nhưng cũng không quá 20%/năm.

>> 18 tuổi vay tiền được không?

Những rủi ro khi chơi hụi?

Có bốn rủi ro chính khi chơi hụi. Một là thiếu tính minh bạch trong cách tính lãi suất, thời điểm nhận hụi, mức hoa hồng được hưởng dẫn tới việc con hụi luôn có cảm giác mình bị lừa. Hai là không đảm bảo an toàn khi có những con hụi hoặc chính chủ hụi có thể ôm tiền bỏ trốn hoặc tiền được lưu giữ không an toàn, bị mất do trộm cướp. Ba là việc việc con hụi hoặc chính chủ hụi tuy không bỏ trốn nhưng có thể bỏ cuộc bất ngờ khiến dây hụi không đi đúng chu kỳ, gây thiệt hại cho tất cả. Cuối cùng là người tham gia không nắm được hết các quy định, quy tắc dẫn đến việc bị trừ tiền, mất tiền hay xảy ra tranh chấp không đáng có.

Giải pháp giúp chơi hụi được an toàn?

Để lựa chọn được các dây hụi an toàn, người chơi cần chú ý các vấn đề sau:

• Tìm một nhóm người chơi đàng hoàng, minh bạch, có điều kiện kinh tế. Đặc biệt, chủ hụi phải có uy tín, kỹ năng quản lý tài chính và điều kiện kinh tế tốt. Đây là những yếu tố quan trọng nhất.
• Lập ra các quy định, cách thức làm việc, điều khoản rõ ràng, nhất là các vấn đề liên quan đến tiền. Phương án chuyển tiền hụi hay nhận tiền hụi cũng phải rõ ràng, có bảo chứng, tốt nhất là chuyển khoản qua ngân hàng.
• Trao đổi thông tin trong nhóm một cách công khai, rõ ràng khiến mọi người cùng yên tâm.
• Chuẩn bị các giải pháp tài chính dự phòng để đóng hụi trong trường hợp có bất trắc về thu nhập. Các ngân hàng sẽ khó cho mượn tiền với lý do để đóng hụi nên con hụi sẽ vay tiền tại các công ty tài chính hay các điểm cầm đồ. Tuy nhiên, cũng nên chọn các địa chỉ cầm đồ hợp pháp như F88 hay các công ty tài chính có uy tín để vay tiền một cách nhanh chóng, đóng hụi kịp thời, tránh việc vừa bị dây hụi phạt nặng, vừa mất uy tín cá nhân.

Trong trường hợp chị Hải Yến, nếu nhận thấy dây hụi mà mình được mời gồm những tin tưởng được và đặc biệt là chủ hụi có uy tín, cách chơi cũng rõ ràng, minh bạch thì hoàn toàn có thể tham gia vì suy cho cùng, đây vẫn là một hình thức huy động vốn tốt hiện nay.

Theo Vietnambusinessinsider.vn