Thương phiếu là gì? Có bao nhiêu loại thương phiếu?

Thương phiếu có thể hiểu là loại chứng chỉ có giá ghi nhận lệnh yêu cầu hoặc cam kết thanh toán không điều kiện một số tiền xác định trong một thời gian nhất định.Thương phiếu được chia thành hối phiếu và lệnh phiếu. Để làm rõ hơn thương phiếu là gì, hãy cùng tìm hiểu những chia sẻ trong bài viết này nhé.

Thương phiếu được hiểu như thế nào?

Thương phiếu (commercial paper) là khái niệm được dùng để chỉ các loại hối phiếu thương mại khác nhau. Thương phiếu là những giấy nhận nợ được phát hành bởi các công ty có uy tín để vay vốn ngắn hạn từ thị trường tài chính. Thương phiếu  được phát hành dựa trên hình thức chiết khấu, nghĩa là bán ra với giá thấp hơn mệnh giá. Chênh lệch giữa giá mua và mệnh giá thương phiếu mang lại thu nhập cho người sở hữu thương phiếu.

Thương phiếu là một loại chứng chỉ ghi nhận lệnh thanh toán

Thương phiếu nguyên thuỷ (commercial bill) chỉ có mặt trong các hoạt động mua bán chịu hàng giữa các công ty kinh doanh với nhau. Có thể là người bán chịu hoặc người mua chịu hàng hoá phát hành. Tuy nhiên bản chất vẫn là giấy xác nhận quyền đòi tiền khi đến hạn của người sở hữu thương phiếu. Ngày nay, thương phiếu còn có thể sử dụng để vay vốn trên thị trường tiền tệ.

=> Nếu bạn đang cần vay tiền để đầu tư thì có thể tiến hành vay tiền nhanh chóng tại công ty F88 bằng cách click vào nút sau đây nhé:

Những công ty danh tiếng có thể phát hành thương phiếu bán trực tiếp cho người mua theo mức giá chiết khấu khi có nhu cầu vốn. Những người đầu tư thương phiếu bao gồm các ngân hàng, các trung gian tài chính và công ty khác. Mức độ rủi ro của thương phiếu cao hơn tín phiếu kho bạc và mức lãi suất chiết khấu cũng cao hơn.

Thương phiếu phải trả là gì?

Ngoài việc huy động vốn bằng cách phát hành trái phiếu, công ty có thể vay nợ thông qua việc phát hành các thương phiếu phải trả trong dài hạn. Theo đó doanh nghiệp phải hoàn trả một khoản tiền cố định cho chủ nợ theo định kỳ quy định trong điều khoản vay nợ. Thương phiếu phải trả (Installment note) không giống như trái phiếu, khoản tiền thanh toán của thương phiếu trong mỗi đợt bao gồm:

• Thanh toán một phần nợ gốc
• Thanh toán lãi trên số dư nợ

Nợ gốc sẽ được thanh toán hết vào cuối kỳ hạn thương phiếu. Thông thường, việc vay nợ theo installment note thường do ngân hàng phát hành nhằm mục đích mua tài sản như máy móc thiết bị. 

Thương phiếu phải trả là điều mà các doanh nghiệp cần quan tâm

Phân loại thương phiếu

Có nhiều cách để  phân loại thương phiếu. Nhóm phân loại thứ nhất là dựa trên cơ sở người lập. Nhóm phân loại thứ hai là dựa trên phương thức chuyển nhượng.

1/ Dựa trên cơ sở người lập

Thương phiếu gồm 2 hình thức:

• Hối phiếu: là chứng chỉ được lập ra bởi người ký phát. Người bị ký phát phải thanh toán không điều kiện cho người thụ hưởng một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời gian nhất định trong tương lai.
• Lệnh phiếu: là chứng chỉ có giá được lập ra bởi người phát hành, cam kết thanh toán không điều kiện cho người thụ hưởng một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời gian nhất định trong tương lai.

2/ Dựa trên phương thức chuyển nhượng

Thương phiếu gồm 3 hình thức:

• Thương phiếu vô danh: không ghi rõ tên người thụ hưởng.
• Thương phiếu đích danh: có ghi rõ tên người thụ hưởng.
• Thương phiếu ký danh: có ghi tên người thụ hưởng và có quyền chuyển nhượng.

Đặc điểm và tính chất của thương phiếu

1/ Giao dịch cơ sở hình thành nên thương phiếu

Giao dịch cơ sở của thương phiếu hiểu đơn giản là giao dịch hợp đồng thương mại, quy định quyền và nghĩa vụ của hai bên mua và bán. Trong đó, người bán có nghĩa vụ giao hàng và có quyền lợi nhận tiền thanh toán từ người mua. Người mua có nghĩa vụ thanh toán và quyền lợi là nhận hàng từ người bán. 

Đối với hối phiếu, người bán sẽ giao hàng trước và ký phát hối phiếu đòi tiền người mua sau. Đối với lệnh phiếu, người mua sẽ ký phát lệnh phiếu và cam kết trả tiền cho người bán. Sau khi nhận được lệnh phiếu, người bán sẽ giao hàng. Do vậy, giao dịch cơ sở có trước, thương phiếu có sau. Không có giao dịch cơ sở sẽ không có sự hình thành thương phiếu tương ứng.

2/ Nhận diện thương phiếu dễ dàng, trực tiếp

Thương phiếu là tài sản tài chính vô hình, là những tờ giấy nhỏ nhưng chứa đựng những lợi ích pháp lý trong tương lai. Chúng thể hiện ở nội dung và hình thức mà người nhìn có thể nhận biết dễ dàng và trực tiếp về dung lượng các quyền pháp lý đối với lợi ích tương lai của thương phiếu.

3/ Thương phiếu là trái vụ một bên

• Đối với hối phiếu: Thương phiếu là một chứng chỉ được người ký phát ra lệnh thực hiện một nghĩa vụ dân sự - trả tiền cho người bị ký phát.
• Đối với lệnh phiếu: Thương phiếu là một chứng chỉ được cam kết bởi người phát hành về việc thực hiện một nghĩa vụ dân sự - trả tiền đối với người thụ hưởng.

Do đó, nghĩa vụ dân sự phụ thuộc vào sự chấp nhận của người bị ký phát (đối với hối phiếu) và khả năng hoàn thành nghĩa vụ dân sự của người phát hành (đối với lệnh phiếu).

Thương phiếu là trái vụ một bên

4/ Thương phiếu có tính trừu tượng

Trên thương phiếu không thể hiện nguyên nhân sinh ra thương phiếu, mà chỉ cần ghi rõ số tiền phải trả và các nội dung liên quan tới trả tiền. Trong lưu thông, giá trị pháp lý của thương phiếu cũng không bị ràng buộc bởi bất kỳ nguyên nhân phát sinh nào về nghĩa vụ trả tiền của thương phiếu.

Khoản nợ ghi trên thương phiếu là hoàn toàn độc lập, không phụ thuộc vào sự tồn tại hay không tồn tại của giao dịch cơ sở.

5/ Thương phiếu có tính bắt buộc

Người trả tiền phải thanh toán đúng hạn cho người thụ hưởng, không được phép từ chối hay trì hoãn việc trả tiền.

6/ Thương phiếu có tính lưu thông

Thương phiếu có thể được lưu thông từ người này sang người khác trong một thời hạn hiệu lực nào đó. Lưu thông thương phiếu chia thành 3 loại khác nhau:

• Lưu thông để đòi tiền: Ngân hàng đòi tiền người trả tiền thương phiếu thông qua sự uỷ quyền của người thụ hưởng thương phiếu. Vì vậy thương phiếu lưu thông có vai trò như phương tiện thanh toán thay cho tiền mặt.
• Lưu thông chuyển nhượng quyền hưởng lợi thương phiếu: người thụ hưởng thương phiếu ký hậu chuyển nhượng thương phiếu cho người khác. Lưu thông thương hiệu có vai trò như chuyển nhượng tài sản.
• Lưu thông “hàng hóa thương phiếu: thương phiếu là một loại tài sản tài chính mà người sở hữu thương phiếu có thể bán cho Ngân hàng để lấy tiền ngay hoặc vay tiền bằng hình thức cầm cố thương phiếu. Do vậy, lưu thông này không mang tính chất lưu thông thanh toán hay chuyển nhượng mà là lưu thông “hàng hóa thương phiếu”.

Ưu điểm và nhược điểm của thương phiếu

Ưu điểm của thương phiếu

Do có tính chất lưu thông nên thương phiếu đã trở thành một công cụ lưu thông tín dụng có thể thay thế tiền mặt, tiết kiệm tiền mặt và góp phần ổn định tiền tệ.

• Là cơ sở pháp lý trong quan hệ mua bán chịu, bảo vệ quyền lợi của các chủ thể trong tín dụng thương mại, loại bỏ được tình trạng nợ nần giữa các doanh nghiệp.
• Thương phiếu là loại tài sản đảm bảo chắc chắn khi ngân hàng nhận chiết khấu hoặc nhận cho vay cầm cố. Hơn thế nữa, loại tài sản này có tính thanh khoản cao do ngân hàng có thể mang đi tái chiết khấu hoặc tái cầm cố tại ngân hàng nhà nước để khôi phục nguồn vốn của mình.
• Nếu người đi vay vốn ngân hàng nhận nợ bằng lệnh phiếu, ngân hàng có thể bán khoản nợ này để thu nợ trước hạn khi cần thiết bằng cách chuyển nhượng lệnh phiếu cho ngân hàng khác. Đây là giải pháp chứng khoán hoá các khoản cho vay của ngân hàng.
• Thông qua nghiệp vụ bảo lãnh và thu hộ thương phiếu, ngân hàng có thể tăng thu nhập mà không tăng rủi ro trong hoạt động kinh doanh của mình.

Thương phiếu cũng có nhiều ưu điểm riêng

Nhược điểm của thương phiếu

• Tính trừu tượng của thương phiếu có thể dẫn đến tình trạng hai doanh nghiệp thông đồng nhau lập ra thương phiếu khống để mang đến ngân hàng xin chiết khấu hoặc cầm cố. Điều này đã làm cho tín dụng hàng hoá (cơ sở đảm bảo của thương phiếu) không thể tồn tại, số tiền ngân hàng cho vay cũng không có cơ sở đảm bảo.
• Những nhược điểm của tín dụng thương mại khó có thể mở rộng quy mô và thời gian mua bán chịu hàng hoá nếu nhu cầu mua chịu quá lớn và thời gian quá lâu.
• Quan hệ mua bán chịu này chỉ có thể phát sinh giữa các doanh nghiệp tín nhiệm và thường xuyên giao dịch với nhau.

Tuy vậy do tín dụng thương mại và tín dụng ngân hàng tồn tại song song nên những nhược điểm nêu trên của tín dụng thương mại và sự vận động thương phiếu sẽ giảm tới mức không đáng kể.

Những điều bạn cần biết về phát hành thương phiếu

Phát hành thương phiếu là việc lập, ký và chuyển giao thương phiếu lần đầu của người ký phát hoặc người phát hành cho người thụ hưởng.

Thương phiếu được phát hành trong một khoảng thời gian ngắn nên được coi là khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần ngay một số tiền lớn để chi cho sản xuất thường sinh ra thương phiếu. Thủ tục vay vốn tại ngân hàng tương đối rắc rối và mất thời gian. Vì thế nếu mòn mỏi đợi ngân hàng giải ngân thì có lẽ doanh nghiệp đã đi đến bước phá sản. Do đó việc phát hành thương phiếu cực kỳ có lợi.

1/ Người phát hành là người lập và ký phát hành lệnh phiếu

Quy định đối với việc lập và ký phát hành lệnh phiếu:

• Chỉ doanh nghiệp mới có thể ký phát, phát hành quy định.
• Tổ chức tín dụng không phải là người ký phát, người phát hành.
• Thương phiếu phải được lập trên mẫu in sẵn của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam bằng tiếng Việt. Trong trường hợp có yếu tố nước ngoài, thương phiếu phải được lập song song bằng tiếng Việt và tiếng Anh.
• Trong quan hệ thương phiếu, việc dùng các hình thức thông tin điện tử được thực hiện theo quy định của Chính phủ.
• Thời hạn thanh toán thương phiếu do người thụ hưởng và người ký phát hoặc người phát hành xác định cụ thể.

2/ Mục đích của việc phát hành thương phiếu

• Bổ sung nguồn vốn ngắn hạn cho các doanh nghiệp có nhu cầu vốn lưu động có tính chất mùa vụ.
• Tài trợ bắc cầu, tức là huy động vốn sở hữu hay nợ ngắn hạn trong khoảng 6-18 tháng của một đợt chào bán cổ phiếu ra công chúng hoặc phát hành tư nhân dự kiến, nhằm “bắc cầu” cho công ty đến với đợt huy động vốn tiếp theo.

Thương phiếu giúp bổ sung nguồn vốn ngắn hạn cho các doanh nghiệp

Sau khi giải đáp một vài vấn đề về thương phiếu, rất mong bạn đọc đã có thể hiểu hơn về loại chứng chỉ này. Bên cạnh việc cầm cố thương phiếu vay tiền nóng, nếu bạn đang gặp khó khăn về tài chính thì có thể liên hệ với F88 để tìm ra cách giải quyết vấn đề của mình dễ dàng hơn nhé. 

Hotline: 1800 6388 (miễn phí)

Website: f88.vn