Cổ Tức Bằng Cổ Phiếu (Stock Dividend) Là Gì? Ưu Và Nhược Điểm

Cổ tức bằng cổ phiếu (Stock Dividend) là một hình thức trả cổ tức của công ty mà cổ đông được nhận cổ phiếu thay vì tiền mặt. Thay vì chi trả số tiền trực tiếp cho cổ đông, công ty sẽ phát hành thêm cổ phiếu và chia sẻ cho cổ đông theo tỷ lệ nhất định. Cổ tức bằng cổ phiếu mang lại nhiều ưu điểm cho cả công ty và cổ đông. Đồng thời, nó cũng có những hạn chế và yêu cầu quy định pháp lý khác so với cổ tức bằng tiền mặt.

Trong bối cảnh này, hiểu rõ về cổ tức bằng cổ phiếu sẽ giúp cổ đông và nhà đầu tư có cái nhìn toàn diện hơn về cách công ty phân phối lợi nhuận và ảnh hưởng của nó đến giá trị cổ phiếu.

Cổ tức bằng cổ phiếu (Stock Dividend) là gì?

Cổ tức bằng cổ phiếu, hay còn được gọi là Stock Dividend, là một hình thức trả cổ tức mà công ty sử dụng cổ phiếu của chính mình để chia cho cổ đông hiện tại thay vì trả bằng tiền mặt. Khi công ty quyết định trả cổ tức bằng cổ phiếu, nghĩa là công ty sẽ phát hành thêm cổ phiếu mới và chia những cổ phiếu này cho các cổ đông hiện tại theo tỷ lệ nhất định.

Ví dụ, nếu một công ty tuyên bố trả cổ tức bằng cổ phiếu tỷ lệ 10%, tức là mỗi cổ đông sẽ nhận được 10 cổ phiếu mới cho mỗi 100 cổ phiếu mà họ đang sở hữu. Điều này giúp cổ đông tăng số lượng cổ phiếu của mình mà không cần phải bỏ ra tiền mặt để mua thêm.

🔸 Cổ tức bằng cổ phiếu thường được áp dụng khi công ty muốn trì hoãn việc trả cổ tức bằng tiền mặt do các lý do tài chính hoặc chiến lược kinh doanh.

• Thay vì chi trả số tiền tiền mặt, công ty sẽ chia sẻ lợi nhuận bằng cách tăng số lượng cổ phiếu đang lưu hành.
• Điều này có thể giúp công ty tiết kiệm tiền mặt và sử dụng lại lợi nhuận để đầu tư vào các hoạt động kinh doanh khác.

🔸 Tuy nhiên, cổ tức bằng cổ phiếu cũng có thể làm giảm tỷ lệ sở hữu của cổ đông trong công ty. Vì vậy, việc công ty sử dụng hình thức này phải được thông báo rõ ràng và cổ đông có quyền lựa chọn nhận cổ phiếu hay chuyển đổi thành tiền mặt tùy theo nhu cầu và ưu tiên cá nhân của mỗi người.

Bản chất cổ tức bằng cổ phiếu

🔸 Cổ tức bằng cổ phiếu là một hình thức trả lợi nhuận cho cổ đông của một công ty bằng cách cấp phát cổ phiếu mới thay vì trả bằng tiền mặt. Điều này giúp cổ đông nhận được thêm cổ phiếu mà không phải chi trả thêm tiền.

🔸 Khi một công ty quyết định trả cổ tức bằng cổ phiếu, công ty sẽ tiến hành phát hành thêm cổ phiếu mới. Số lượng cổ phiếu này sẽ được phân chia và cấp cho các cổ đông hiện tại dựa trên tỷ lệ cổ phần mà họ đang nắm giữ trong công ty.

Ví dụ, nếu tỷ lệ cổ tức bằng cổ phiếu là 5%, cổ đông nắm giữ 100 cổ phần sẽ được nhận thêm 5 cổ phiếu mới mà không cần phải trả thêm tiền. Tỷ lệ này được tính dựa trên số lượng cổ phiếu mà cổ đông đang sở hữu.

🔸 Cổ tức bằng cổ phiếu cho phép công ty chia sẻ lợi nhuận với cổ đông mà không ảnh hưởng đến tỷ lệ sở hữu của họ. Cổ đông có thể quyết định tiếp tục giữ cổ phiếu mới nhận được hoặc bán đi để thu về lợi nhuận ngay lập tức.

Tổng quan, cổ tức bằng cổ phiếu là một hình thức trả lợi nhuận linh hoạt cho cổ đông, cho phép họ nhận được thêm cổ phiếu mà không cần phải trả thêm tiền và không làm thay đổi tỷ lệ sở hữu của họ trong công ty.

Ưu và nhược điểm trả cổ tức bằng cổ phiếu

Ưu điểm của việc trả cổ tức bằng cổ phiếu là:

• Công ty có thể sử dụng lợi nhuận để trả cổ tức bằng cổ phiếu, từ đó tăng thêm vốn nội sinh để đầu tư vào các cơ hội tăng trưởng.

• Phương thức này giúp giới hạn việc chia sẻ quyền kiểm soát cho cổ đông, do không cần phát hành cổ phần thường mới để huy động vốn đầu tư.

• Trả cổ tức bằng cổ phiếu giúp công ty tiết kiệm chi phí phát hành cổ phần, không cần tốn kém cho đợt phát hành mới. Điều này giúp giảm chi phí sử dụng vốn so với việc sử dụng vốn từ cổ phần thường mới.

• Công ty không cần phải phát hành cổ phần mới ra công chúng để huy động vốn, vì được tài trợ bằng lợi nhuận còn lại. Điều này giúp giảm chi phí cho đợt phát hành và sử dụng vốn từ lợi nhuận thấp hơn so với vốn cổ phần thường mới.

• Phương thức trả cổ tức bằng cổ phiếu giúp công ty tránh được tác động tiêu cực của thị trường lên giá cổ phiếu, đặc biệt trong trường hợp công ty thiếu nguồn tiền hoặc hoạt động kém hiệu quả và phải cắt giảm cổ tức tiền mặt.

• Đây cũng là biện pháp hoãn thuế cho cổ đông vì cổ đông chỉ phải nộp thuế thu nhập cá nhân khi thu nhập được chia, tức là khi bán cổ phần đã nhận được cổ tức.

• So với việc không trả cổ tức, việc trả cổ tức bằng cổ phiếu làm tăng tính thanh khoản của cổ phiếu công ty.

Tuy nhiên, cũng có những hạn chế khi trả cổ tức bằng cổ phiếu:

• Nếu công ty không có các cơ hội đầu tư hiệu quả, việc trả cổ tức bằng cổ phiếu có thể làm giảm giá cổ phiếu. Điều này ảnh hưởng đến tăng trưởng thu nhập và cổ tức của cổ đông trong tương lai, trong khi thu nhập hiện tại của cổ đông giảm.

• Trả cổ tức bằng cổ phiếu làm giảm thu nhập trên mỗi cổ phần hiện tại do số lượng cổ phần tăng lên, và có thể gây sụt giảm giá cổ phiếu trên thị trường do cung cổ phiếu tăng.

• Đối với các công ty cổ phần không có hiệu quả kinh doanh cao, việc lạm dụng trả cổ tức bằng cổ phiếu có thể làm giảm thu nhập trên mỗi cổ phần và giá cổ phiếu, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của cổ đông hiện hành.

• Trả cổ tức bằng cổ phiếu đòi hỏi thủ tục và cách thức tổ chức thực hiện phức tạp hơn đối với công ty cổ phần.

• Vì ảnh hưởng đến lợi ích của nhà đầu tư, Nhà nước thường áp đặt qui định pháp lý và kiểm soát việc trả cổ tức bằng cổ phiếu của công ty.

• Khi công ty muốn giữ lại lợi nhuận để tái đầu tư, có hai cách thực hiện là trả cổ tức bằng cổ phiếu và giữ lại lợi nhuận chưa phân phối. Tuy nhiên, khi trả cổ tức bằng cổ phiếu, lợi nhuận được chia trở thành vốn cổ phần, do đó trong trường hợp cần thiết, công ty không thể chia cổ tức từ số lợi nhuận đó nữa.

• Nếu công ty giữ lại lợi nhuận chưa phân phối, vẫn có thể rút tiền để trả cổ tức cho cổ đông khi cần thiết.

Kết luận

Tổng kết lại, cổ tức bằng cổ phiếu (Stock Dividend) là một hình thức trả cổ tức trong công ty cổ phần bằng việc phân phối cổ phiếu cho cổ đông thay vì trả tiền mặt. Phương pháp này có nhiều ưu điểm như tạo thêm vốn nội sinh để đầu tư tăng trưởng, hạn chế chia sẻ quyền kiểm soát, tiết kiệm chi phí phát hành, hoãn thuế cho cổ đông và tăng tính thanh khoản cho cổ phiếu công ty.

Tuy nhiên, cổ tức bằng cổ phiếu cũng có những hạn chế như ảnh hưởng đến giá cổ phiếu, giảm thu nhập và lợi ích của cổ đông hiện hành, đòi hỏi thủ tục và kiểm soát phức tạp. Nhưng nó vẫn là một phương thức hữu ích khi công ty muốn tăng vốn, hoãn thuế, và điều chỉnh phân phối lợi nhuận cho cổ đông. Việc sử dụng cổ tức bằng cổ phiếu hay không phụ thuộc vào hoàn cảnh và chiến lược của mỗi công ty cụ thể.