Chi Phí Chìm Sunk Cost Là Gì? Nguyên Nhân Và Biện Pháp Khắc Phục

20/08/2023

F88 giải ngân ngay 30 triệu trong 15 phút, không giữ tài sản, lãi suất 1.1%, điền đơn ngay!

NHẬP THÔNG TIN ĐĂNG KÝ VAY:

Vừa có tiền vừa có xe đi. Duyệt vay nhanh chóng trong 15 phút.

Sunk cost, hay còn được gọi là chi phí chìm, là số tiền đã bỏ ra và không thể hoàn lại trong quá trình quản lý dự án hoặc kinh doanh. Tìm hiểu về ý nghĩa và tác động của sunk cost trên quyết định và lập kế hoạch.

Chi phí chìm (Sunk cost) là gì?

Chi phí chìm, được gọi là "Sunk cost" trong tiếng Anh, là một khái niệm trong lĩnh vực kinh tế và quản lý dự án, ám chỉ đến những khoản tiền hoặc tài sản đã được đầu tư trong quá khứ và không thể thu hồi được trong tương lai. Điều đặc biệt của chi phí chìm là rằng chúng đã được trả trước và không thể thay đổi, bất kể quyết định hoặc hành động tương lai của doanh nghiệp hay cá nhân.

🔸 Trong ngữ cảnh kinh doanh, chi phí chìm thường xuất hiện khi một doanh nghiệp đã đầu tư một lượng lớn tiền bạc, thời gian và tài nguyên vào một dự án hoặc một sản phẩm.

Dù tình hình thị trường hoặc tình hình kinh doanh thay đổi, việc ngừng dự án hoặc ngừng sử dụng sản phẩm có thể là quyết định sáng suốt hơn.
Tuy nhiên, do chi phí chìm đã được chúng ta đầu tư, việc này có thể trở nên khó khăn hơn, đôi khi dẫn đến việc tiếp tục đổ thêm tài nguyên vào dự án hoặc sản phẩm mà thực tế không còn mang lại giá trị.

🔸 Chi phí chìm không nên được xem xét khi đưa ra quyết định về tương lai, bởi vì chúng đã trở thành quá khứ không thể thay đổi. Thay vào đó, quyết định nên dựa trên việc đánh giá tình hình và triển vọng hiện tại, để tối ưu hóa lợi ích trong tương lai.

Ví dụ về chi phí chìm

Ví dụ về chi phí chìm có thể là một công ty đã đầu tư một khoản lớn tiền để phát triển một sản phẩm mới, nhưng sau khi sản phẩm hoàn thành, họ nhận thấy rằng thị trường không quan tâm đến sản phẩm này và doanh thu thực tế không đạt được kỳ vọng. Dù cho sản phẩm không còn có triển vọng, công ty có thể vẫn tiếp tục đầu tư tiền bạc để tiếp tục phát triển hoặc quảng cáo sản phẩm này, dựa trên hy vọng rằng những gì đã được đầu tư sẽ trở lại.

Vay tiền nhanh

Đặc điểm của chi phí chìm

Các Đặc điểm Quan trọng về Chi phí Chìm trong Kinh doanh

Đối với các chủ doanh nghiệp và nhà đầu tư, việc hiểu rõ về chi phí chìm là cực kỳ quan trọng để đưa ra các quyết định thông minh và tránh các sai lầm đáng tiếc. Dưới đây là những đặc điểm quan trọng về chi phí chìm mà bạn cần nắm vững:

Không Thích hợp cho Quyết định Tiên đoán: Trong thế giới kinh doanh, chi phí chìm thường không phải là thông tin có thể dùng để dự báo trước khi đưa ra quyết định. Lý do đơn giản, những khoản chi phí này đã được ghi nhận và hạch toán như là các khoản phát sinh.
Không Thể Tránh Khỏi: Chi phí chìm là những khoản chi mà bạn không thể tránh được. Bất kỳ rủi ro nào xuất hiện cũng có thể dẫn đến việc phải chịu chi phí chìm.
Tồn Tại Dưới Mọi Tình Huống: Cho dù bạn chọn lựa phương án nào, chi phí chìm vẫn luôn tồn tại. Nó không bị ảnh hưởng bởi việc bạn chọn lựa lựa chọn gì.
Không Thể Kiểm Soát: Chi phí chìm là những chi phí mà bạn không thể kiểm soát. Trong trường hợp này, nhà đầu tư và người quản lý không thể dự đoán chính xác mức độ phát sinh trong tương lai. Họ cũng không có quyền thẩm quyền để đưa ra các chiến lược hoặc quyết định về việc xử lý loại chi phí này.

Ví dụ cụ thể:

Công ty XX đã bỏ ra 30 triệu đồng để mở cửa hàng mới và thiết lập trụ sở văn phòng. Dù đã phát sinh nhiều vấn đề trong quá trình triển khai và công ty đang xem xét việc mở rộng tiếp, nhưng số tiền 30 triệu đã chi trước đó vẫn được coi là chi phí chìm. Điều này đồng nghĩa rằng, khoản tiền 30 triệu này sẽ vẫn được ghi nhận trong sổ sách kế toán của công ty, cho dù công ty tiếp tục hoạt động tại địa điểm mới hay không.

Khái niệm “bẫy chi phí chìm”

Khái niệm "chi phí chìm" ám chỉ đến những tình huống mà dù không bắt buộc nhưng vẫn cần cân nhắc khi đưa ra quyết định đầu tư. Mặc dù không phải yêu cầu bắt buộc, nhưng nhiều nhà đầu tư vẫn xem xét tới nó. Điều này thường khiến họ do dự, lo lắng, và ngần ngại trong việc tham khảo thông tin, lập kế hoạch và đưa ra quyết định đối với các dự án mới.

"Chi phí chìm" có thể được hiểu như việc nhà đầu tư tiếp tục đầu tư vào một tình huống mặc cho việc tình hình không thuận lợi, thậm chí phi lý. Khi những dự án hoặc đầu tư này không đạt được kết quả như kỳ vọng, và nhà đầu tư vẫn tiếp tục gắn bó vì lo sợ mất số tiền, thời gian và công sức đã đầu tư, thì đó được coi là "bẫy chi phí chìm".

Ví dụ cụ thể có thể là một nhà đầu tư mua cổ phiếu của một công ty với số tiền 100 triệu. Tuy nhiên, giá trị cổ phiếu này liên tục giảm sau một thời gian và không có dấu hiệu cho thấy sẽ tăng trở lại. Mặc dù giá trị cổ phiếu chỉ còn 20 triệu, nhà đầu tư không bán vì tiếc nuối về số tiền đã bỏ ra và công sức đã đầu tư. Cuối cùng, thay vì thu hồi ít nhất là số tiền còn lại, nhà đầu tư chấp nhận mất hết số vốn khi giá trị của cổ phiếu tiếp tục giảm và trở nên vô giá trị.

Lý do dẫn đến “bẫy chi phí chìm”

🔸 Nguyên nhân gây ra hiện tượng bẫy chi phí chìm xuất phát từ một loạt nguyên nhân đa dạng.

Một trong những nguyên nhân chính là việc các nhà đầu tư hoặc doanh nghiệp thường đưa ra các quyết định dựa trên cảm tính và dựa vào các hành vi đã từng thực hiện trong quá khứ, bỏ qua các phản hồi tiêu cực. Hành vi này được gọi là ngụy biện chi phí chìm.

🔸 Trong quá trình đầu tư, tất cả các nhà đầu tư hoặc doanh nghiệp đều kỳ vọng rằng dự án sẽ mang lại lợi ích lớn, nhưng đôi khi thực tế không khớp với kỳ vọng.

Mặc dù vậy, để tự thuyết phục và chứng minh cho quyết định ban đầu, họ có thể tiếp tục tuân theo các suy nghĩ ban đầu và tiếp tục thực hiện kế hoạch đầu tư ban đầu, dẫn đến sự gia tăng của chi phí chìm.

🔸 Tâm lý không bao giờ từ bỏ thường tồn tại mạnh mẽ ở các nhà đầu tư, khiến cho họ tiếp tục duy trì dự án đầu tư dựa trên lòng tin và sự kiên nhẫn cá nhân, với niềm tin rằng họ sẽ thu được thành công cuối cùng, bất kể kết quả thực tế có thể không như mong đợi.

Các phương án tránh “bẫy chi phí chìm”

Biện pháp để tránh rơi vào bẫy chi phí chìm bao gồm các nguyên tắc quan trọng sau:

Xác định điểm cắt lỗ của dự án: Trước khi đầu tư vào một dự án, nhà đầu tư cần lập kế hoạch chi tiết. Điều này bao gồm xác định mục tiêu tỷ suất sinh lời và mức lỗ tối đa có thể chấp nhận. Điều này giúp tránh rơi vào tình trạng chìm sâu vào chi phí chìm mà không thể hồi phục sau này.
Tính toán chi phí cơ hội: Bên cạnh việc xác định con số cụ thể, cần tính đến chi phí cơ hội. Chi phí cơ hội là lợi ích mà bạn bỏ lỡ khi chọn một lựa chọn thay thế. Điều này giúp tạo ra các phương án đầu tư có khả năng thành công hơn và giúp quyết định trở nên linh hoạt hơn.
Tạo ra phương án thay thế: Thay vì chỉ tập trung vào một lựa chọn duy nhất, nhà đầu tư nên tạo ra nhiều kế hoạch khác nhau. Điều này giúp phân bổ rủi ro và tránh thiên vị lệch hẳn về một phía. Những kế hoạch phụ này phản ánh kinh nghiệm và sự chuyên nghiệp trong quá trình đầu tư.
Thừa nhận sai lầm: Các doanh nghiệp hàng đầu cũng có thể mắc sai lầm, vì vậy không nên sợ sai lầm khi đầu tư. Mỗi sai lầm là bài học để trưởng thành và tích luỹ kinh nghiệm. Quan trọng là học hỏi từ sai lầm để không bị đánh bại bởi quá khứ.
Hạn chế chi phí chìm: Cách khác để tránh chi phí chìm bao gồm hoạch định kỹ lưỡng các chi phí trước khi chi tiêu, theo dõi tiến trình dự án và đánh giá thực tế bằng dữ liệu và số liệu. Đồng thời, việc khích lệ bản thân và nhân viên trong công ty cũng giúp duy trì động lực trong quá trình đầu tư.

Tóm lại, để tránh bẫy chi phí chìm, các chủ đầu tư và doanh nghiệp cần xác định rõ điểm cắt lỗ, tính toán chi phí cơ hội, tạo ra các phương án thay thế, thừa nhận sai lầm và thực hiện các biện pháp hạn chế chi phí chìm.

Kết luận

Tóm lại, khái niệm "sunk cost" hay "chi phí chìm" là việc đầu tư tiền, thời gian hoặc tài nguyên vào một dự án hoặc quyết định không thể thu hồi lại. Điều quan trọng là không nên để những chi phí đã chìm ảnh hưởng đến quyết định hiện tại và tương lai. Thay vào đó, chúng ta nên tập trung vào những lợi ích tương lai và thông tin mới để định hướng cho quyết định một cách thông minh và hiệu quả.

Xem thêm

MỤC LỤC