Lương bao nhiêu phải đóng thuế TNCN?

Thuế là một khoản thu quan trọng nhằm duy trì và phát triển quốc gia, được pháp luật quy định rõ ràng và bắt buộc các tổ chức, cá nhân phải thực hiện nghĩa vụ. Một trong những loại thuế phổ biến nhất là thuế thu nhập cá nhân – loại thuế trực tiếp ảnh hưởng đến nhiều người lao động. Vậy thuế thu nhập cá nhân là gì? Vì sao việc nộp thuế lại cần thiết và mức lương nào thì sẽ phải nộp thuế? Những quy định về giảm trừ gia cảnh khi tính thuế có vai trò như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ trả lời rõ các câu hỏi này.

Thuế thu nhập cá nhân là gì?

Thuế thu nhập cá nhân (Personal Income Tax) là khoản tiền mà các cá nhân có thu nhập phải nộp vào ngân sách nhà nước. Dù nguồn thu của họ đến từ tiền lương hay các nguồn thu nhập hợp pháp không thường xuyên thì vẫn phải nộp thuế. Tuy nhiên, không phải ai có thu nhập cũng đều phải nộp thuế; chỉ những người có thu nhập từ mức nào đó trở lên mới chịu thuế, giúp đảm bảo sự công bằng xã hội và giảm khoảng cách giàu nghèo.

Cụ thể, theo quy định pháp luật Việt Nam, có hai đối tượng chịu thuế thu nhập cá nhân:

1. Cá nhân cư trú tại Việt Nam: Phải nộp thuế cho tất cả các khoản thu nhập phát sinh, dù ở trong hay ngoài lãnh thổ Việt Nam, không phụ thuộc vào nơi chi trả thu nhập.

2. Cá nhân không cư trú tại Việt Nam: Chỉ phải nộp thuế cho thu nhập phát sinh tại Việt Nam, không phụ thuộc vào nơi chi trả thu nhập.

Quy định này đảm bảo rằng tất cả những cá nhân có liên quan đến nguồn thu nhập tại Việt Nam đều đóng góp vào ngân sách nhà nước, đồng thời hạn chế việc trốn thuế thông qua các hình thức thu nhập từ nước ngoài.

Tại sao phải nộp thuế thu nhập cá nhân?

Thuế thu nhập cá nhân đóng vai trò quan trọng không chỉ đối với ngân sách nhà nước mà còn góp phần thúc đẩy công bằng và phát triển kinh tế - xã hội. Những lợi ích của thuế thu nhập cá nhân có thể kể đến bao gồm:

Tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước: 

Thuế thu nhập cá nhân là một phần quan trọng của ngân sách quốc gia, đặc biệt trong bối cảnh tự do hóa kinh tế và giảm nguồn thu từ thuế xuất nhập khẩu. Việc thu thuế thu nhập cá nhân giúp đảm bảo rằng nhà nước có nguồn lực để đầu tư vào các lĩnh vực như y tế, giáo dục và cơ sở hạ tầng, đáp ứng nhu cầu của người dân.

Thực hiện công bằng xã hội: 

Do đặc điểm phân loại thuế suất lũy tiến, thuế thu nhập cá nhân chỉ áp dụng cho những người có thu nhập từ mức trung bình trở lên. Điều này giúp giảm sự chênh lệch giữa các tầng lớp, tạo điều kiện cho những người có thu nhập thấp ổn định cuộc sống mà không phải chịu gánh nặng thuế. Ngoài ra, khoản thuế thu nhập cá nhân thu được cũng được tái phân phối để đầu tư vào phúc lợi xã hội, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho các tầng lớp yếu thế.

Điều tiết kinh tế vĩ mô: 

Thuế thu nhập cá nhân không chỉ đơn thuần là nguồn thu cho ngân sách mà còn là công cụ giúp nhà nước điều tiết nền kinh tế. Thu thuế các cá nhân có thu nhập cao trong xã hội rồi sử dụng tiền đó để đầu tư vào các hoạt động kinh tế mang lại hiệu quả và dùng giá trị thặng dư đó để hỗ trợ người có thu nhập thấp sản xuất, làm ăn cũng là cách điều tiết nền kinh tế theo hướng công bằng, văn minh.

Phát hiện thu nhập bất hợp pháp: 

Một trong những vai trò quan trọng của thuế thu nhập cá nhân là giúp giám sát các nguồn thu nhập bất hợp pháp. Qua việc khai báo thuế, các nguồn thu nhập không rõ nguồn gốc hoặc từ các hoạt động bất hợp pháp có thể bị phát hiện và kiểm tra, góp phần giảm thiểu các hành vi vi phạm pháp luật và bảo vệ lợi ích cộng đồng. Các hoạt động bất hợp pháp như tham ô, tham nhũng, lừa đảo, kinh doanh hàng quốc cấm hoặc các dịch vụ không được cấp phép….

Khắc phục hạn chế của các loại thuế khác: 

Thuế thu nhập cá nhân có thể giúp giảm bớt tính lũy thoái của các loại thuế tiêu dùng hoặc giá trị gia tăng, vốn ảnh hưởng mạnh đến người có thu nhập thấp. Thuế thu nhập cá nhân theo phương pháp lũy tiến giúp đảm bảo rằng người có thu nhập cao phải đóng nhiều thuế hơn, tạo sự công bằng hơn trong hệ thống thuế quốc gia.

Mức lương bao nhiêu thì phải nộp thuế thu nhập cá nhân?

Theo quy định hiện hành, người lao động chỉ bắt đầu phải nộp thuế thu nhập cá nhân khi thu nhập của họ đạt mức khởi điểm tính thuế sau khi đã trừ đi các khoản giảm trừ gia cảnh. Từ năm 2024, mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế là 11 triệu đồng mỗi tháng (tương đương 132 triệu đồng mỗi năm) và 4,4 triệu đồng mỗi tháng cho mỗi người phụ thuộc.

Như vậy, người lao động có mức lương vượt quá 11 triệu đồng/tháng (sau khi trừ các khoản giảm trừ) sẽ phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, nếu họ có người phụ thuộc, mức lương chịu thuế sẽ tăng lên tương ứng với số tiền được giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc, giúp giảm thiểu gánh nặng tài chính.

Cách tính thuế thu nhập cá nhân năm 2024

Để xác định số thuế thu nhập cá nhân phải nộp, người lao động cần biết phương pháp tính thuế phù hợp với từng loại hợp đồng lao động.

Đối với cá nhân cư trú

Cá nhân có hợp đồng lao động từ 03 tháng trở lên: Thuế thu nhập cá nhân được tính theo biểu thuế suất lũy tiến từng phần, áp dụng cho thu nhập tính thuế. Công thức như sau:

Thuế TNCN phải nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất

Trong đó:

• Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế - Các khoản giảm trừ.

• Thu nhập chịu thuế = Tổng thu nhập - Các khoản miễn thuế.

Thuế suất áp dụng như sau:

Cá nhân không ký hợp đồng hoặc có hợp đồng dưới 03 tháng: Thuế thu nhập cá nhân khấu trừ trực tiếp 10% trên tổng thu nhập cho mỗi lần trả từ 2 triệu đồng trở lên, trừ khi người lao động đủ điều kiện làm cam kết không khấu trừ thuế.

Đối với cá nhân không cư trú

Cá nhân không cư trú có mức thuế thu nhập cá nhân là 20% trên tổng thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam, không phân biệt nguồn gốc hay nơi trả thu nhập.

Làm thế nào để giảm thuế thu nhập cá nhân?

Ngoài các khoản giảm trừ gia cảnh, pháp luật còn cho phép người lao động giảm thu nhập chịu thuế bằng các khoản đóng góp từ thiện, khuyến học và các loại bảo hiểm không bắt buộc. Điều này khuyến khích cá nhân tham gia vào các hoạt động xã hội có ý nghĩa và góp phần xây dựng cộng đồng.

Kết luận

Việc hiểu rõ về thuế thu nhập cá nhân và các mức thuế phải nộp là cần thiết để mỗi cá nhân có thể thực hiện đúng nghĩa vụ của mình, đồng thời tận dụng các quyền lợi giảm trừ được pháp luật cho phép. Chính sách thuế thu nhập cá nhân không chỉ tạo nguồn thu cho ngân sách quốc gia mà còn là công cụ giúp thúc đẩy công bằng và phát triển xã hội theo hướng công bằng, văn minh, bền vững.